مناظره ترقي با عباس زاده مشكيني و كواكبيان در باره قانون احزاب

دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و دبیرکل حزب مردم سالاری درباره بررسی دلایل تغییر قانون احزاب و پیامدهای آن به مناظره پرداختند.

به گزارش شبکه ایران، رادیو گفتگو در مناظره ای با حضور محمود عباس زاده مشکینی، دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب و مدیر کل سیاسی وزارت کشور، حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم سالاری به بررسی دلایل تغییر قانون احزاب و پیامد های ان پرداخته است.

عباس زاده مشکینی به تجربه سی ساله اجرای این قانون و تحولات اجتماعی ّ سیاسی و فرهنگی کشور در این مدت اشاره و می گوید: تقریباً همه به این نتیجه رسیدند که روی قانون فعلی، کارِ کارشناسی دقیقی شود و پیش نویس اصلاحی تهیه شود و در روند قانونگزاری قرار گیرد.

وی معتقد است قانون فعلی احزاب بیشتر ناظر بر نحوه صدور مجوز، یا پروانه فعالیت است. بخش نظارت، کیفیت نظارت، نحوه نظارت، به طور دقیق و کامل و جامع و مانع در این قانون مد نظر قرار نگرفته است.

مصطفی کواکبیان هم در مورد اینکه اصلاح قانون احزاب در روند برگزاری انتخابات، خصوصاً انتخابات پارلمانی چه تغییری ایجاد خواهد کرد، گفت: این بستگی به نوع اصلاحیه دارد.

وی افزود: واقعیت این است که قانون احزاب را باید اصلاح کنیم ، اما پیش نیازش این است که احزاب به صورت جدی وارد گردونه فعالیت های انتخاباتی شوند. اساساً انتخابات هسته اصلی هر دموکراسی است و احزاب هم هسته اصلی هر انتخاباتی هستند. ما نمی توانیم بحث مردم سالاری دینی را داشته باشیم ولی بحث احزاب را نادیده بگیریم.

حمیدرضا ترقی معتقد است اصلاح قانون احزاب می تواند کارکرد جدیدتری را برای احزاب فراهم کند ولی تا زمانیکه در فرهنگ عمومی جامعه، حزب گرایی گسترش پیدا نکند و حزب گرایی به عنوان یک ارزش مثبت سیاسی تلقی نشود، یقیناً نمی توانیم کارکرد احزاب را به سطح قابل قبولی ارتقاء دهیم.

وی معتقد است زمانی مردم میتوانند به احزاب رای دهند که احزاب یک گرایش دینی شفاف و روشنی داشته باشند و فقط از مجرای سیاسی به مسائل نگاه نکنند، بلکه بتوانند نیازها و مطالبات دینی جامعه را هم در کنار مطالبات سیاسی تأمین کنند. همچنین مطالبات و خواسته های عمومی مردم و مصالح نظام و انقلاب را بر خواسته های جناحی و حزبی خودشان ترجیح دهند.

 آقای ترقی خواستار دعوت نمایندگان همه احزاب برای تدوین پیش نویس تغییر قانون احزاب شد.

مشروح این گفتگو در ادامه می آید...

رادیو گفت و گو: هدف از اصلاح قانون احزاب چیست؟

*همه صاحبنظران معتقدند باید قانون فعلی احزاب اصلاح شود

مشکینی: قانون فعلی فعالیت احزاب مناسب با شرایط اجتماعی سیاسی و فرهنگی اوایل انقلاب بوده و انصافاً نسبت به شرایط آن زمان قانون بهتری بوده است. این قانون بعد از حدوداً سی سال، تجربه اجرایی و تحولاتی که در کشور به وقوع پیوسته، محدودیت ها و احتمالاً نقطه ضعف هایی داشته، که تجربه شده و الان نه از طرف ما بلکه از طرف همه صاحب نظران و کسانی که در آن موقع، با عناوین مدیر سیاسی، فعال سیاسی، سیاستمدار و مدیر، با این قانون ارتباط داشتند، به این نتیجه رسیدند که باید بر قانون فعلی کارشناسی دقیق تری انجام و پیش نویس اصلاحی تهیه شود تا در روند قانونگذاری قرار گیرد.

رادیو گفت وگو: آقای مشکینی اجازه دهید، آقای حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی هم پشت خط تلفنی برنامه هستند. به ایشان هم سلام عرض می‌کنیم. دوباره در خدمت شما خواهیم بود.

ترقی: بنده هم خدمت شما و آقای مشکینی سلام عرض می کنم و همین طور همه شنوندگان عزیزی که این برنامه را گوش می دهند.

رادیو گفت وگو: اجازه دهید سوال دوم را هم از آقای مشکینی بپرسیم، باز در خدمتتان خواهیم بود. آقای مشکینی، چه مواردی تغییر قانون احزاب را الزامی می کند؟ همه آن موارد را می فرمایید؟

*برخی احزاب یک دفتر هم برای فعالیت ندارند

مشکینی: در بازنگری و اصلاح قانون احزاب فعلی، باید تلاشها معطوف به اهدافی باشد، مانند اینکه، برای مدیریت جامعه بتواند نیروی انسانی صالح و کارآمد تربیت کند، قانون باید کمک کند تاعملکرد مالی احزاب شفاف شود، منابع مالی احزاب، در قانون مد نظر قرار گیرند. قانون فعلی به گونه ای است که درحال حاضر ما نزدیک 250 حزب دارای مجوز داریم در حالی که خیلی از این احزاب حداقل فعالیت را هم ندارند. ما در کشورمان با اهدافی نظیر پدیده فصلی روبرو هستیم که در موقع انتخابات به صورت مقطعی ظهور دارند، یا پدیده ای مانند رشد قارچ گونه احزاب که پروانه فعالیت خاصی ندارند، و حتی برخی از احزاب، یک دفتر هم برای فعالیت ندارند. قانون باید کمک کند یک حداقل هایی برای فعالیت جدی احزاب در نظر گیرد و به تعبیری قانون باید کمک کند برای تسهیل فعالیت احزاب. از طرف دیگر قانون باید به طور دقیق به رابطه احزاب با حاکمیت، رابطه احزاب با مردم، کمک کند. قانون بایدبه گونه ای عمل کند که احزاب از پایین به بالا به طور طبیعی شکل بگیرد و فعالیت احزاب به گونه ای باشد که اعتماد مردم به احزاب بیشتر شود و احزاب بتوانند در چارچوب قانون و منافع ملی، مشارکت شهروندان در عرصه های مختلف راعمق ببخشند و بتوانند عرصه رقابت و مشارکت مردم را روز به روز توسعه و عمق و کیفیت بخشند. این قانون فعلی بیشتر ناظر بر نحوه صدور مجوز یا پروانه فعالیت است. بخش نظارت، کیفیت نظارت، نحوه نظارت، به طور دقیق و کامل و جامع و مانع در این قانون مد نظر قرار نگرفته، ما امیدواریم ان شاا... با کار کارشناسی خوبی که شده و دارد می شود و ما یک فراخوانی هم در رسانه ها درج کرده ایم و از کلیه احزاب صاحب فکر و اندیشه، فعالان سیاسی، اساتید دانشگاهها خواستیم که انتقادات و پیشنهادات خودشان وحتی تجربه دیگر کشورهایی که شرایطشان مثل کشورماست و کارهای پژوهشی قبلی که در کشور انجام شده، جمع بندی شود تاان شاا... بتوانیم یک پیشنویس کارشناسی خوب که منتج به تهیه یک قانون احزاب جامع شود را به دست بیاوریم. و در حال پیگیری هستیم .

رادیو گفت گو: اجازه دهید با آقای کواکبیان(دبیرکل حزب مردم سالاری) هم سلامی عرض کنیم. سلام شبتان بخیر.

کواکبیان: سلام عرض می کنم خدمت شما و شنوندگان محترم. شب شما هم بخیر. در خدمت شما هستم.

رادیو گفتگو: آقای ترقی، شما به عنوان عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی که تجربه بسیار زیادی هم در خصوص فعالیت های حزبی در کشور داشتید، به نظر شما با اصلاح قانون احزاب، بر کارکرد احزاب تغییری ایجاد می شود؟

*قانون فعلی متناسب دهه 60 است

ترقی: البته اصلاح قانون احزاب می تواند کارکرد جدید و به روزی را برای احزاب فراهم کند ولی تنها عامل برای فعال سازی احزاب، نمی تواند قانون احزاب تلقی شود. زیرا در فرهنگ عمومی جامعه، تا حزب گرایی گسترش پیدا نکند و به عنوان یک ارزش مثبت سیاسی برای مردم تلقی نشود و مردم احساس نکنند که از طریق احزاب بهتر می توانند وظیفه نظارتی خودشان را نسبت به حکومت و دولت انجام دهند و مشارکت سیاسی آنها هم نظامند تر خواهد شد، نمی توانیم کارکرد احزاب را به سطح قابل قبولی در جامعه ارتقاء دهیم. ولی یقیناً اصلاح قانون یک سری تسهیلاتی را در زمینه کارکرد بهتر احزاب از شرایط کنونی فراهم می کند. وهمانطور که آقای مشکینی هم اشاره کردند، این قانون متناسب با دهه 60 نوشته شده و در شرایط کنونی با تقریباً فاصله نزدیک به 30 سال، تحولات سیاسی شگرفی در صحنه سیاسی کشور شکل گرفته، رشد سیاسی بالایی را سبب شده است، پیچیدگی های سیاسی در کشور بسیار شده و کارکرد احزاب هم آثار مثبت و منفی مختلفی در جامعه و در نزد دولتمردان پدید آورده که اینها اگر از طریق اصلاح قانون و هدایت حرکت احزاب در جامعه به سمت اهدافی که در نظام اسلامی برای احزاب در نظر گرفته شده، سامان پیدا نکند، یقیناً ما آینده مطلوبی را نمی توانیم در کشور پیش بینی کنیم.

رادیو گفت وگو: اجازه دهید گفتگو را با آقای کواکبیان ادامه دهیم. آقای کواکبیان، سوالی که از آقای ترقی پرسیدم را به نوعی دیگر از شما می پرسم. به نظر شما اصلاح قانون احزاب در روند برگزاری انتخابات، خصوصاً انتخابات پارلمانی تغییری ایجاد خواهد کرد؟

*قانون احزاب را باید اصلاح کنیم

کواکبیان: این موضوع بستگی به نوع اصلاحیه دارد. در حال حاضر دو سه طرح در مجلس مطرح شده که به هم مرتبط هستند البته دولت قرار است که لایحه جامع انتخابات را به صحن علنی ارائه دهد که هنوز ارائه نشده. اما طرحهای مطرح شده در مجلس: اول طرح استانی شدن انتخابات و دیگری بحث تقویت جایگاه احزاب، مبحث دیگر هم بحث تقویت جایگاه شوراها می باشد. اینها طرح های سیاسی مهمی است که در مجلس اعلام وصول شده و در دستور آینده کمیسیون ها و صحن علنی قرار دارد. منتها مسئله ای که وجود دارد این است که اگر عبارتهایی از قانون احزاب را ما بالا و پایین کنیم، مشکلی را حل نمی کند. نطفه احزاب در کشورهای اروپایی با انتخابات شکل گرفت، یعنی انتخابات هسته اصلی هر دموکراسی و احزاب نیز هسته اصلی هر انتخاباتی است. ما نمی توانیم بحث مردم سالاری دینی را داشته باشیم، ولی بحث احزاب را نادیده بگیریم، به دلیل اینکه احزاب این مورد را بهتر پیگیری می کنند. واقعیت این است که قانون احزاب را باید اصلاح کنیم. اما پیش نیازش مسئله انتخابات است که احزاب را به صورت جدی وارد گردانه فعالیتها کند. اما فقط حضور احزاب در انتخابات نمی تواند نقش مستقیمی داشته باشند.

رادیو گفت وگو: آقای مشکینی هم پشت خط هستند، وزارت کشور در حال تدوین قانون احزاب است. در زمینه تدوین اگر از آقای مشکینی سوالی دارید؟ بفرمایید، ایشان پاسخ می دهند.

کواکبیان: من معتقدم که باید در بحث قانون احزاب 5،6 نکته حتماً رعایت شود. این بحث تناسب قانون احزاب با انتخابات به نظر می رسد بحث عامی است و گستره وسیع تری را می طلبد. در عین حال ما باید تأکید داشته باشیم تا احزاب بتواند میتینگ های سیاسی برگزار کنند. باید تأکید کنیم بر اینکه احزاب، نشریات و روزنامه ها، عنوان خودشان را داشته باشند. و اینکه دادگاه باید مرجعی باشد برای انحلال رسمی احزاب که این تأکیدات ان شاالله رعایت شود.

رادیو گفت وگو: اگر سوال مشخصی دارید از آقای مشکینی بپرسید؟

کواکبیان: من واقعاً نمی دانم چه پیشنویسی آماده شده که من بخواهم سوال کنم. من درذهنم قانون احزاب سال 64است که آقای مشکینی می خواهند در آن تغییراتی دهند.

رادیو گفت وگو: پس بگذارید من سوال را طور دیگری مطرح کنم. آقای مشکینی با توجه به اینکه در طول تاریخ، احزاب نتوانستند اعتماد مردم را به خودشان جلب کنند، به نظر شما برای برطرف نمودن این مشکل چه راهکاری باید در نظر گرفت؟

*برای اصلاح قانون احزاب، اجماع منطقی وجود دارد

مشکینی: من هم سلام عرض می کنم هم تشکر می کنم از دوست عزیزمان آقای ترقی و دوست عزیزمان آقای کواکبیان، که هم یک شخصیت حزبی هستند و هم در مجلس به عنوان یک نماینده مردم انجام وظیفه می کنند، هم به عنوان صاحب امتیاز یا به تعبیری مدیر مسئول روزنامه مردم سالاری هستند. دوستان به نوعی عرایض بنده را تأیید فرمودند و به نوعی مؤید این است که برای اصلاح قانون احزاب، به تعبیری اجماع منطقی وجود دارد. آقای ترقی هم یک مطلبی را مطرح فرمودند. به نظر من شرایطی که احزاب در کشور ما دارند کارآمد نیستند و یا نقش مورد انتظار خودشان را نمی توانند ایفا کنند یا اعتماد مردم را در حد انتظار جلب نکرده اند که این به طور طبیعی دلایل بسیار زیادی دارد. از جمله دلایل تاریخی، سیاسی، اجتماعی و بخشی از دلایل مرتبط با بسترهای فرهنگی موجود در جامعه است که در طول تاریخ شکل گرفته، بخشی از آن هم مربوط به قانون احزاب است. ما ادعا نمی کنیم که صرفاً با اصلاح قانون احزاب می شود همه این نارسایی ها را پاسخ داد . به هر صورت ما نمی توانیم یک قانون احزابی را که ضمن داشتن نقاط مثبت، نقطه ضعف هایی هم دارد بیش از این تحمل کنیم، حالا به حمدالله در مجلس و در دولت هم این اهتمام وجود دارد. چه بهتر که برای اصلاح و به روز کردن قانون فعلی قدم مؤثری برداشته شود، به گونه ای که هدف متصور در اصل 26 قانون اساسی که آزادی فعالیتهای حزبی را تجویز می کند عملی کند. قوانین باید به گونه ای باشد که بتواند هم تأمین کننده هدف قانون اساسی باشد هم مردم تکلیف خودشان را بدانند.

رادیو گفت وگو: آقای مشکینی، آقای کواکبیان اعلام داشتند که مردم به احزاب رأی دهند مثل سایر کشورها. نظر شما به عنوان مدیرکل سیاسی وزارت کشور چیست؟

*قانون احزاب همین امسال اصلاح شود

مشکینی: ما در دنیا نظام های انتخاباتی متنوعی داریم. هر کشوری به تناسب ایدئولوژی حاکم در جامعه و بر اساس قانون اساسی اش یک نظام انتخاباتی دارد. در حال حاضر نظام انتخاباتی ما این است که نقاط مثبت و احتمالاً ممکن است آسیب هایی داشته باشد، که در جای خودش قابل بحث و بررسی است.من فرمایشات آقای کواکبیان را مطلقاً رد و تأیید نمی کنم. فعلاً ما این نظام انتخاباتی را داریم و این نظام انتخاباتی بر اساس قوانین مصوب کشور است و در حوزه انتخابات عمل می کنیم. در این حوزه نقش احزاب در کشور ما این اندازه است. حالا برخی اعتقاد دارند که این مقدار کم است و باید بیشتر شود که درجای خودش قابل بررسی است. من معتقدم می شود همین قانون احزاب را امسال اصلاح و به روز کرد و به تعبیری یک قانون جامع و مانع داشت.

 رادیو گفت وگو: آقای ترقی! نظر شما در خصوص مطلبی که آقای کواکبیان مطرح فرمودند چیست؟ آیا اعتقاد دارید که مردم باید به احزاب رأی دهند نه به شخص؟

*احزاب، مصالح نظام و انقلاب و آرمانها را بر منافع حزبی خودشان ترجیح دهند

ترقی: اعتقاد پیدا کردن احزاب به جایگاه گروه مرجع جامعه، نیازمند یک سری شاخص ها و رعایت یک سری اصول و فعالیت ها است. اگر احزاب نتوانند خودشان را به گروه مرجع برسانند، نمی توانند انتظار داشته باشند که مردم به آنها اعتماد کنند و به آنها رأی دهند. رسیدن به چنین مرحله ای در درجه اول نیازمند این است که احزاب یک گرایش دینی شفاف و روشنی داشته باشند. چون جامعه ما جامعه اسلامی است، مردم سالاری ما مردم سالاری دینی است، و این اقتضا می کند احزاب سیاسی صرف نباشند و فقط از مجرای سیاسی به مسائل نگاه نکنند . بلکه بتوانند آن نیازهای دینی و خواسته های دینی و مطالبات دینی جامعه را هم در کنار مطالبات سیاسی تأمین کنند. اگر احزاب در این وادی بتوانند حرکت کنند، یقیناً مثل گروههای مرجعی که امروز مردم به آنها اعتماد می کنند، حرف آنها، موضع آنها، حمایت آنها و رویکرد آنها درتصمیم مردم تأثیر دارد و می توانند خودشان را به آن مرحله ارتقاء دهند. این نیازمند به این است که اولاً احزاب مطالبات مردم و خواسته های عمومی مردم در مواضعشان را بر خواسته های جناحی و حزبی خودشان ترجیح دهند. دوم اینکه مصالح نظام و انقلاب وآرمانها را بر منافع حزبی خودشان ترجیح دهند. سوم اینکه به معنویت مردم و به ایدئولوژی مردم و اعتقادات مردم نه تنها احترام بگذارند، بلکه مبنای مواضع خودشان قرار دهد. اینها زمینه اعتمادسازی مردم نسبت به احزاب را می تواند فراهم کند و جایگاه احزاب را ارتقاء دهد به گروه مرجعی که مردم وقتی به حزبی می خواهند رأی دهند احساس می کنند که خواسته های آنها، مطالباتشان، دیدگاههایشان، اندیشه شان و حتی آخرتشان در رأی دادن به لیستی است که آن حزب در فلان انتخابات اعلام می کند. بر این اساس می شود چنین بستری را در جامعه فراهم کرد. که اصلاح قانون، نیازمند به فرهنگ سازی در جامعه دارد.

رادیو گفت وگو: آقای ترقی! شما به عنوان عضو هیئت مؤتلفه اسلامی، نظر کارشناسی خودتان را به وزارت کشور اعلام کردید؟

ترقی: ما کم و بیش از طریق قائم مقام حزب، آقای بادامچیان، که در کمیسیون ماده 10 هم هستند، سعی کردیم منعکس کنیم و درخواستمان از آقای مشکینی این است که در رابطه با تدوین پیشنویس حتماً نمایندگان احزاب را رسماً دعوت کنند و با حضور نمایندگان احزاب این پیشنویس تکمیل شود و ان شاالله برای پخته تر شدن به مجلس داده شود.

رادیو گفت وگو: آقای کواکبیان شما چه طور؟ نظر کارشناسی خودتان را به وزارت کشور اعلام کردید؟

*باید مشکل احزاب را از طریق قانون حل کنیم

کواکبیان: در حقیقت ما در مورد اشکالات قانون فعلی نقطه نظراتی داریم ولی اینکه چه پیشنویسی قرار است ارائه شود، همان طور که آقای ترقی فرمودند بهتر است پیشنویسی که مثلاً اداره کل سیاسی و آقای مشکینی تهیه کردند برای احزاب ارسال شود که نقطه نظراتشان را در رابطه با آن پیشنویس ارائه دهند و در یک جمع بندی به صورت مثلاً لایجه به مجلس بیاید. بحثم این است که اولاً منظور ما از این که انتخابات حزبی شود ممکن است در حال حاظر شرایطی نباشد که یک حزب بیاید فقط لیست دهد، بلکه مجموعه ای از احزاب یک ائتلافی تشکیل دهند. ما اگر الان فرض کنیم که 150 حزب داشته باشیم این 150 حزب می تواند مثلاً در 5 فهرست لیست دهند.هر 30،40 حزب با هم شوند و یک ائتلافی را شکل دهند. بحث این نیست که نباید ارزشهای دینی و معنویات  را رعایت کرد؛این توصیه اخلاقی که آقای ترقی می فرمایند خوب است، الان حتی حزب مؤتلفه هم نمی تواند از لحاظ قانونی فهرستی را در لیست انتخاباتی داشته باشد. من بحث قانونی داشتم. ما باید بالاخره مشکل اساسی را از لحاظ قانون حل کنیم و طبیعتاً این توصیه ای هم که ایشان می فرمایند، حرف درستی است و مردم رعایت می کنند.

رادیو گفت وگو: آقای مشکینی نظر شما چیست؟ 

مشکینی: من متأسفانه به دلیل کیفیت پایین صدا در جریان قسمت آخر فرمایش آقای ترقی و آقای کواکبیان قرار نگرفتم. اگر می شود خلاصه بفرمایید.

رادیو گفت وگو: آقای کواکبیان گفتند چند حزب با هم متحد شوند و یک لیست در انتخابات بدهند و انتخابات را به این صورت پیش ببریم. ضمن اینکه وزارت کشور هم کار کارشناسی اش را برای احزاب بفرستد.

مشکینی: ما در ارتباط با اصلاح قانون احزاب، که از یک سال پیش شروع کردیم، دوستان ما از دبیرخانه کمیسیون ماده 10 احزاب، با دبیر کل 100 حزب در دفاترشان صحبت کردند. قرار است با شخصیتهای مختلف و جریانات و تیم های مختلف سیاسی بروند مصاحبه کنند، نظرشان را حضوری بگیرند. مااعتقاد داریم که هر چه از مشارکت بیشتر صاحب نظران، از جریانات مختلف، با سلیقه های مختلف استفاده شود، محصولی که به دست می آید محصول با کیفیت و مفیدی خواهد بود و تمام سازوکارهایی که برای این کار لازم است ما ان شاالله انجام خواهیم داد.

رادیو گفت وگو: متشکرم. آقای ترقی شما بفرمایید به عنوان صحبت پایانی.

*قانون احزاب باید متناسب با فلسفه سیاسی اسلام تنظیم شود

ترقی: من تشکر می کنم از آقای مشکینی که این پیشنهاد را دنبال می کنند که اظهار نظر مسئولان احزاب را دریافت کنند و از جمع بندی آن پیشنویس اصلاحیه تهیه شود. کار بسیارارزشمندی است، امیدواریم با توجه به تعریفی که قطعاً از تحزب در نظام اسلامی در این قانون خواهد شد و جایگاه احزاب در ساختار قدرت، متناسب با فلسفه سیاسی اسلام، ما بتوانیم حرکت تحزب را در جامعه اسلامی مان به گونه ای هدایت کنیم که هم نقش مؤثری در تقویت بینش سیاسی مردم، هم نقش موثری در افزایش مشارکت سیاسی مردم، هم نظارت همگانی مردم را که همان امربه معروف و نهی از منکر است را به نحو مطلوبی در جامعه دنبال کنند.

 رادیو گفت وگو: آقای ترقی با شما خداحافظی می کنیم. آقای مشکینی اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.

مشکینی: من هم تشکر می کنم هم از تلاش شما به عنوان رسانه که به هر صورت امکان ایجاد این ارتباط را هم با مردم هم با نخبگان فراهم می آورید و برای طرح این مباحث فضایی را باز می کنید و آماده می کنید و برای خودتان ان شاالله برکت دارد. امیدواریم ان شاالله با تلاش و همکاری و مشارکت همه عزیزان بتوانیم یک محصول مفید و با کیفیت و نهایتاً به تعبیری یک قانون جامع و مانع تأمین کننده اهداف و آرمانهای نظام، مطالبات مردم و اهداف مؤکد در قانون اساسی است را، ان شاالله بتوانیم فراهم کنیم.