| ضررعدم سرعت عمل در تصمیمات سازنده
شرحی برحدیث ولایت حمیدرضا ترقی
نکته‌ی مهمّی که در کارهای ما، از جمله در مسئله‌ی اقتصاد تأثیر اساسی دارد، سرعت عمل است. ما بطیءحرکت میکنیم، کُند کار میکنیم. یک فکر سازنده‌‌ای به ذهنمان میرسد که باید عمل بشود، فرض کنید از باب مثال مثلاً مسیر شمال ـ جنوب؛ از وقتی که این فکر به ذهن ما میرسد، تا وقتی که تصمیم میگیریم این کار را انجام بدهیم، فاصله‌ی زیادی به وجود می‌آید؛ (مقام معظم رهبری ۱۴۰۳/۱۲/۱۸)
فلج تصمیم گیری وعوامل بروز آن
دیر تصمیم میگیریم. بعد که تصمیم گرفتیم، تا شروع میکنیم به اجرا، باز فاصله به وجود می‌آید؛ خب، تصمیم گرفتیم، عمل کنیم دیگر. وقتی که فهمیدیم، تصمیم گرفتیم، دانستیم که این کار باید انجام بگیرد، بلافاصله شروع کنیم به عمل [کردن]. در حالی که گاهی اوقات این فاصله میتواند به یک‌دهم تقلیل پیدا کند؛ (مقام معظم رهبری )
عوامل متعددی وجود دارد که منجر به ایجاد فلج تصمیم گیری میشود که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
1-وجود چندین گزینه خوب
زمانی که یک مسیر درست یا بهینه برای انتخاب وجود نداشته باشد، تصمیم گیری دشوار است.
2-ترس از اشتباه کردن
در محل کار، ترس از اشتباه رایج است.به هر حال، یک لغزش میتواند بر نتیجه پروژه و عملکرد شما تأثیر بگذارد.گرفتن تصمیمات خوب برای جلوگیری از نتایج منفی بسیار مهم است.
3-ترس از پشیمانی
یکی از مهم ترین عواملی که بر فلج تصمیم گیری تاثیر می‌گذارد، ترس از پشیمانی است.مردم، اغلب به دلیل نگرانی از این که در آینده از انتخاب خود پشیمان شوند، تصمیم گیری را به تعویق می‌اندازند.با این حال، زمانی که ایجاد تغییر به صورت گذشته نگر آسان‌تر باشد، به احتمال زیاد از تصمیم‌های خود پشیمان می‌شویم.اگر تصمیم، نهایی باشد و قابل تغییر نباشد، به احتمال زیاد ما راضی خواهیم بود.یکی از بزرگترین محرک‌های فلج تصمیم گیری، ترس از گرفتن تصمیم اشتباه است که بعداً پشیمان خواهید شد.اگر فقط عواقب منفی بالقوه را پیش بینی میکنید، ممکن است هر آنچه را که از تصمیم گیری به دست می‌آورید، نادیده بگیرید.
4-پارادوکس انتخاب
وجود انتخاب‌های بیش از حد میتواند بسیار سخت باشد.حجم انبوه اطلاعات و امکانات میتواند مرتب کردن همه چیز را دشوارتر کند و در مورد هر انتخاب خاصی احساس اطمینان داشته باشید.این اضافه بار میتواند باعث نوعی خاموشی ذهنی شود.
5-کمال گرایی
همه به بهترین گزینه میل دارند؛ اما در واقعیت، اغلب هیچ انتخاب کاملی وجود ندارد و مفهوم بهترین میتواند ذهنی باشد.تلاش برای کمال دست نیافتنی، نوعی فشار ایجاد می‌کند که میتواند به صورت مداوم به فلج تصمیم گیری منجر شود.
6-اعتماد به نفس پایین
وقتی به قضاوت خود اعتماد نداریم، هر تصمیمی ممکن است با خطر مواجه شود.شک کردن به غرایز، سبب میشود که به دنبال تأیید خارجی باشید یا تصمیم گیری‌ها را به تأخیر بیندازید، به این امید که شخص دیگری به شما بگوید چه کاری انجام دهید.
7- شرایط زمینه‌ای
گاهی اوقات، فلج تصمیم گیری نشانه‌ای از شرایط زمینه‌ای سلامت روان مانند اضطراب یا افسردگی است.این شرایط میتواند نگرانی در مورد انتخاب‌ها را تشدید کند، احساس کلی غرق شدن در فرد ایجاد و انرژی ذهنی مورد نیاز برای تصمیم گیری مؤثر را تخلیه کند.
8 -سرعت تغییر تکنولوژی
صنعت فناوری همیشه در حال تحول است و بار فرآیندهای تصمیم گیری را تشدید می‌کند و احساس فوریت را در تیم‌ها القا می‌کند.این باور رایج وجود دارد که هرگونه تردید در تصمیم گیری یا عدم سازگاری سریع میتواند به صورت بالقوه منجر به واگذاری مزیت به رقبا شود.نمونه ای از این مورد را می‌توان در هوش مصنوعی مولد مشاهده کرد، جایی که بازیگران اصلی صنعت مانند مایکروسافت، گوگل و متا به شدت رقابت می‌کنند.در این عرصه، تنها نوآوری مهم نیست؛ بلکه سرعت عرضه این نوآوری‌ها به بازار نیز اهمیت دارد.
نحوه تشخیص فلج تصمیم گیری
بلاتکلیفی یک رفتار فوق العاده رایج است؛ اما ممکن است، زمانی که قادر به تصمیم گیری نیستیم، همیشه متوجه نشویم.یادگیری تشخیص سریع فلج تصمیم گیری میتواند به شما در جلوگیری از آن کمک کند.
در اینجا برخی از علائم کلیدی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است، در اثر عدم تصمیم گیری، فلج شوید:
• به تعویق انداختن کارها: زمانی است که شروع یا تکمیل یک کار را به تعویق می‌اندازید.
در محل کار، این امر میتواند، نشانه ای از این امر باشد که شما برای تصمیم گیری دچار مشکل هستید.
یکی از دلایل رایج به تعویق انداختن کار، نگرانی در مورد کمال گرایی است که باعث ترس از پشیمانی میشود.
• افراط اندیشی: در حالی که به تعویق انداختن کار اغلب شکل اجتناب به خود می‌گیرد، فکر کنید که روی کارهای دیگر تمرکز کنید تا از فکر کردن به تصمیمی که باید بگیرید، اجتناب کنید.
افراط اندیشی برعکس این مورد است.
هنگامی که با تصمیمی رو به رو می‌شوید، در مورد موضوع، وسواسی فکر میکنید و تمام نتایج احتمالی را در ذهن خود تغییر میدهید.
در حالی که تجزیه و تحلیل مفید است، زمانی که برای مدت طولانی ادامه یابد و به تصمیمی ختم نشود، مشکل ساز میشود.
افراط اندیشی نیز معمولاً همراه با اضطراب است، بنابراین حذف این رفتار در جوانی میتواند به سلامت روان شما در محل کار کمک کند.
• تفویض تصمیمات: اگر همواره احساس میکنید که انتخاب‌های زیادی وجود دارد که باید انجام دهید، ممکن است تصمیم گیری را به همکاران خود محول کنید.
این امر احتمالاً علامتی است که نشان می‌دهد، شما اعتماد به نفس یا قدرتی برای تصمیم گیری خوب ندارید.
اثرات ناشی از فلج تصمیم گیری چیست؟
متأسفانه، شکست در تصمیم گیری عواقبی در زندگی واقعی دارد که فراتر از از دست دادن لذت است.
در اینجا چند نمونه از تأثیر فلج تصمیم گیری آورده شده که می‌توانند بر کار شما اثر داشته باشند.
1-کاهش بهره وری و تأخیر
به تعویق انداختن تصمیم گیری یا عدم تصمیم گیری به صورت کلی، میتواند منجر به تأخیر در کار شود.اگر مرتباً اقدام را به تعویق می‌اندازید، سازنده نیستید.زمانی که کار دیگران به نتیجه تصمیم گیری شما بستگی دارد یا تا زمانی که شما بین دو مسیر رقیب انتخاب نکرده‌اید، کار بعدی در پروژه شروع نمی‌شود، این امر میتواند تأثیر جدی داشته باشد.این موضوع میتواند بر عملکرد شما تأثیر بگذارد و به صورت بالقوه مشکلاتی را برای کسب و کار ایجاد کند.
2- اضطراب و سلامت روان
فلج تصمیم گیری علاوه بر تأثیر بر بهره وری، میتواند بر سلامت روان شما نیز تأثیر بگذارد.ما قدرت اراده بی پایان نداریم و صرف طولانی مدت برای تصمیم گیری‌ها میتواند از نظر ذهنی بسیار خسته کننده باشد.به شکل خاص، فلج تصمیم گیری میتواند، باعث ایجاد اضطراب شود.افراد را می‌توان به دو دسته راضی و بیشینه ساز تقسیم کرد.
اولی بیشتر به فکر انتخاب راه حل مناسب است، در حالی که دومی چیزی کمتر از کمال را نمی‌پذیرد.فکر کردن بیش از حد به انتخاب‌های خود و بررسی هر گزینه ممکن، نه تنها از نظر ذهنی خسته کننده است؛ بلکه میتواند منجر به افزایش اضطراب، همراه با نگرانی در مورد پشیمانی و نتایج ضعیف شود.علاوه بر این، افراد کمال گرا به احتمال زیاد از تصمیمات خود ناراضی هستند و به دنبال بهترین راه حل مناسب هستند.
راه‌های پیشگیری از فلج تصمیم گیری
در این بخش چند نکته کاربردی برای مدیریت ناتوانی خود در تصمیم گیری آورده شده است.
1-تشخیص فلج تصمیم گیری
شاید از خود بپرسید: چرا هنوز شروع نکرده‌ام؟وقتی متوجه شدید که تصمیم گیری شما بیش از حد معمول اضطراب آور است، با تشخیص به موقع آن در عمل، شروع به غلبه بر فلج تصمیم گیری کرده اید.
2-اجرای یک چارچوب تصمیم گیری
گاهی اوقات برای کمک به فرآیند تصمیم گیری خود به کمک کمی نیاز داریم.نکته کلیدی این است که بر اساس هدف نهایی و معیارهای کلیدی خود تصمیمات عینی بگیرید.در نظر گرفتن این موارد میتواند، کمک کند تمرکز خود را حفظ کنید و گزینه‌ها را بهتر تجزیه و تحلیل کنید.
3-در نظر نگرفتن گزینه‌های زیاد
ما به لطف اینترنت اطلاعات زیادی در اختیار داریم.با این حال، این منبع شگفت انگیز زمانی که متوجه می‌شویم به جای تصمیم گیری، ساعت‌ها را صرف تحقیق در مورد گزینه‌های مختلف خود میکنیم، میتواند ما را تحریک کند.
بهتر است، محدودیتی برای تعداد گزینه‌هایی که در نظر میگیرید و مقدار اطلاعاتی که برای هر گزینه جمع آوری میکنید، تعیین کنید.در این حالت، سریع تر تصمیم میگیرید و کمتر در آینده پشیمان خواهید شد.
4- اولویت بندی انتخاب‌ها
تصمیم گیری در مورد این که چگونه وقت خود را صرف کنید، بدون این که بدانید چه کاری باید انجام شود، بسیار دشوار خواهد بود.تشریح وظایف و اهداف خود اولین قدم اساسی در غلبه بر فلج تصمیم گیری است.پس چگونه شروع کنیم؟ یک لیست از تمام کارهایی که باید انجام دهید، بنویسید.این کار کوچک میتواند، در مقایسه با هر چیز دیگری انجام پذیرتر به نظر برسد.هنگامی که تمامی موارد بیان شده در لیست شما دارای ارزش یکسانی باشد، انتخاب این که روی چه چیزی ابتدا کار کنید، دشوار است.حقیقت این است که همه تصمیمات ارزش یکسانی ندارند.
5-رفع موانع تصمیم گیری و عمل
با استفاده از ابزار تحلیل، می‌توان فعالیت‌هایی را مشخص کرد که به رشد کار کمک یا از آن جلوگیری می‌کنند و به شما کمک خواهند کرد تا از گذشته درس بگیرید و در آینده تصمیم‌های بهتری بگیرید.
• 1 تصمیم گیری بدون حساب و کتاب و کارشناسی
• 2 فکر کردن بیش از حد مانعی برای تصمیم گیری سریع
• 3 مواردی که باعث حواس پرتی می‌شوند
• 4 انتخاب چیزی از روی اجبار
• 5 مقایسه کردن و عدم تصمیم گیری سریع
• 6 نادیده گرفتن ندای درونی
• 7 ترس از اجرا و پاسخگویی بعدی ان
• 8 مسائل پیش پا افتاده را بزرگ دیدن
• 9 کمال گرایی مانعی اساسی برای تصمیم گیری سریع
• 10 اطلاعات ناکافی و عدم تسلط بر اهمیت تصمیم
• 11 اطلاعات متناقض و اغراض سیاسی مطرح شده بعد از تصمیم
• 12 عدم اعتقاد سیاسی به تصمیم
• 13- قدرت ریسک پذیری کم
• 14-پشتیبانی ناکافی
• 15-کمبود منابع برای اجرای تصمیم
• 16- ناتوانی در تغییرتصمیم اتخاذ شده
عدم پیگیری مقامات بالاتر و نظارتی
علّتِ این [کندی] هم عمدتاً عدم پیگیری است. یکی از توصیه‌هایی که بنده غالباً به مسئولین محترم، مدیران محترم، رؤسای محترم جمهور در این سالها داشته‌ام همین است: پیگیری کنند کارها را. شما یک تصمیمی میگیرید، یک اقدامی میکنید، به [یک] مسئولی مسئولیّت میدهید، او هم میگوید چشم، او هم دروغ نمیگوید، او هم به نفر بعدی خودش [می‌سپرد]، امّا وسط کار معطّل میشود؛ باید رفت، باید از نزدیک دید، باید کارها را رها نکرد؛ این فاصله‌ها را باید کم کرد. فاصله‌ی بین فکر و تصمیم، بین تصمیم و اجرا، بین اجرا و نتیجه، خیلی زیاد است؛ این را باید به سرعت عمل [کرد]. مقام معظم رهبری |