آینده را من وشما میسازیم
شرحی بر حدیث ولایت حمیدرضا ترقی
شما جوانهای ما هستید, آینده این کشوردست شما است؛شما هستید که این کشور را باید اداره کنید,زمانه را من و شما میسازیم؛ ما زمانه سازیم. مقام معظم رهبری 12/8/95
نقش رهبري در آینده سازی
انجام هر فعاليت هدفمندي به ويژه زماني كه بر پايه شكل بخشيدن به آينده و ساختن آن بنا شده باشد، نيازمند رهبري است. كوشش هاي موفق در طول تاريخ نشان داده اند كه همواره از رهبري شايسته اي برخوردار بوده اند. هدايت كشتي آينده نيز نيازمند سكان داري توانمند و شايسته است كه به طور حتم بايد با اصول و مباني دانش آينده يا به بياني ديگر آينده پژوهي آشنا باشد. اگر چه در آغاز يك حركت فردي يا اجتماعي ممكن است نشانه يا اثري از رهبري وجود نداشته باشد، اما به تدريج و با قوام يافتن كوشش هاي آينده گرا آثار هدايت و رهبري در آن پديدار مي شود.
روشن است كه هدايت فردي و اجتماعي متمايز از يكديگرند و زماني كه فرد براي خود برنامه ريزي و تصميم گيري مي كند، كار بسيار آسانتر است. بر اين اساس نخستين گام براي حركت براي آينده اين است كه بايد سكاندار كشتي خود باشيم و هدايت خود را بر عهده بگيريم. بدون توفيق در رهبري فردي نمي توان به رهبري موفق جمعي دست يافت. شرايط امروز جهان به گونه اي است كه هر رهبري در گام نخست خود را متعهد به خويش و جمعي مي داند كه هدايت آنها را بر عهده گرفته است، اما در گامي فراتر شايسته است خود و محيط پيرامون خود را به عنوان بخشي از مجموعه اي بزرگتر ببيند كه همان جهان است. داشتن ديدگاه جهاني و آگاهي و هوشياري جهاني توانمندي هاي فردي ويژه يك رهبر را به شكل چشمگيري افزايش مي دهد و جايگاه او را هم از نظر داخلي و هم از بعد جهاني تعالي مي بخشد. در حقيقت با برخورداري از چنين رهبري است كه مي توان قله هاي آينده را فتح نمود و در پيشبرد كوشش هاي آينده گرا موفق بود. نگرش به سوي آينده و آينده نگري قلمرو رهبري را از حال به آينده گسترش مي دهد و يكي از مهمترين شرايط لازم براي ساختن هدفمند آينده را فراهم مي آورد.
چشم انداز بیست ساله نقشه آینده سازی
نیمه آبان سالروز ابلاغ سند چشمانداز بیست سالهی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۴ تا ۱۴۰۴) که در آبان ۱۳۸۲ از سوی رهبر معظم انقلاب به سران قوای سهگانه ابلاغ شد، وامروز 13 سال از دوره اجرایی آن گذشته است .
در این ابلاغیه تاکید شده است: با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامهریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمانها و اصول قانون اساسی، در چشمانداز بیستساله، ایران کشوری ؛ توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهامبخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بینالملل خواهد بود.
امروز 13 سال از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران می گذرد و متاسفانه هنوز این سند به گفتمان سازی ملی در همه حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تبدیل نشده است.
این سند را که باید به پردستاوردترین برنامه اجرایی تبدیل کنیم متاسفانه تاکنون موفق نبوده ایم و نرخ رشد اقتصادی که باید در این 13سال حداقل 8 درصد در هر سال می شد ؛ تحقق نیافته و حتی در برخی سال ها منفی هم بوده است.
به نظر می رسد در این زمینه فرهنگ سازی نشده است در حالی که این سند برای مردم و برای نسل های آینده است و اگر این فرهنگ و درک مشترک ایجاد شود همه بویژه نسل جوان برای تحقق آن تلاش خواهند کرد.
این سند که باید همواره اصالت همه برنامه ها و سیاست های اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و همه جانبه کشور برای ساختن آینده باشد و همه ارکان نظام و شهروندان برای تحقق آن وفاق اجرایی و درک مشترک داشته باشند به دلایل روزمرگی دولتها در برخی برنامه های اقتصادی و عوامل بین المللی و خارجی در برخی بخش ها متناسب با اهداف سند چشم انداز پیش نرفته ایم.
علی رغم اینکه باید یک گروه مشترک تطبیق برنامه ها و سیاست ها با اهداف سند چشم انداز مانند برنامه های پنج ساله و بودجه های سالانه تشکیل می شد و پایش و کنترل بر فعالیت ها را انجام می داد تا انحراف از اهداف سند چشم انداز 20 ساله توسعه کشور به حداقل برسد. ولی این مهم بطور کامل صورت نگرفته است .
طبق اهداف سند چشم انداز 20 ساله در افق سال 1404 بایدبه جایگاه برتر منطقه از لحاظ علمی ، اقتصادی و فنآوری برسیم ؛ امروزه که از نیمه راه گذشته ایم و فقط دو برنامه شش و هفتم تا این افق 20 ساله باقی مانده است و امسال هم پیش بینی می شود حداکثر رشد اقتصادی به یک تا 3 درصد برسد , باز هم نمی توان به راحتی رشد 8 درصدی را تحقق بخشید.
كوشش خستگي ناپذيرو کارجهادی نیازاست
ساختن آينده بيش از هر چيز نيازمند يك شرط اساسي است و آن خستگي ناپذيري است. از آنجايي كه در مسير ساختن آينده همواره با مشكلات و مسايل گوناگوني رو به رو مي شويم، بايد به كوشش هاي آينده گرا ادامه داد و از موانع و مشكلات خسته نشد. دستيابي به هدف مهم ساختن آينده نيازمند شكيبايي و استقامت بسيار است و گاهي گذشت و مرور زمان بسياري از موانع و مسايل را خود به خود برطرف مي كند. بر اين اساس داشتن حوصله و تحمل بسيار و بردباري براي رفع دشواري ها و پيگيري اهداف سازنده پيش شرط نخستين است. استمرار و تداوم كوشش هاي به عمل آمده با وجود وقفه ها و موانع پياپي بايد پيگيري شود و انجام هر فعاليتي براي ساختن آينده به مثابه زنجيره اي از رشته اصلي در نظر گرفته شود كه بر اثر متصل ساختن آنها به يكديگر رشته نهايي يعني همان آينده ساخته خواهد شد. اين امر روشن كننده اين واقعيت است كه شكل بخشيدن به آينده در موارد بسياري فرآيندي زمانبر و تدريجي است و بردباري شرط اصلي آن است. دستيابي به اهداف گذشت زمان مناسبي را مي طلبد و بسياري از اهداف پس از طي شدن مسافتي طولاني از يك مسير حاصل مي شوند. در مجموع براي آن كه بتوان آينده را ساخت بايد بردبار بود و تلاش هاي پيگير و مستمري را به عمل آورد.
نبايد فراموش كرد آنچه كه سبب خستگي ناپذيري در افراد مي شود داشتن انگيزه هاي قدرتمند : ایمان به هدف و احساس مسئولیت است و شايسته است كه جوانان آینده ساز کشور با امید به آینده و عزم و اراده محکم , به پيشبرد كوشش هايي كه سازنده آينده است، تشويق شوند.
علاج مشکلات کشور
رهبر معظم انقلاب اسلامی در همان دیدار فرمودند : علاج مشکلات کشور ( چه مشکلاتی که امروز داریم و چه مشکلاتی که بعدها خواهیم داشت ) در گرو جوشیدن اراده و استقامت از درون ملت است ؛ از درون ملت بایستی اراده ؛ استقامت , عزم راسخ , ایستادگی بجوشد ؛ چشمها باز ؛ روحیه ها با توکل به خدا و اعتماد بنفس قوی باشد.
معظم له یکی از مهمترین عوامل دیگر حل مشکلات کشور را روحیه انقلابی گری دانسته و حفظ آنرا مورد تاکید قرار دادند .
معنای روحیه انقلابیگری چیست ؟معظم له معنای این روحیه را این دانستند که انسان انقلابی , شجاعت دارد , اهل اقدام است , اهل عمل است , ابتکار میورزد, بن بست شکنی میکند , گره گشائی میکند ؛ از چیزی نمی ترسد؛ به آینده امیدوار است و به امید خدا به سمت آینده روشن حرکت میکند .
آینده سازی ـ آینده سوزی
آنچه آینده ما را «می سازد»، تدبیر و برنامه ریزی و هدفداری و تلاش برای رسیدن به آن هدف مطلوب است.
آنچه آینده ما را «می سوزد»، بی خیالی، هدر دادن فرصت ها، قدرنشناسی از عمر و سرمایه زمان، برگزیدن لذّت بر مصلحت و ترجیح دادن «اکنون» بر «فردا»ست.
این ساختن و سوختن، در دست خود ماست و آینده ساخته یا سوخته را با دو دستِ تدبیر و انتخاب خویش فراهم می آوریم.
این که از دیرباز گفته اند: «گذشته، چراغ راه آینده است»، سخن درستی است. کسی که هدردادن سرمایه های گذشته را بشناسد، برای جبران آن، آینده را پربارتر می سازد. به فرموده امام علی(ع)
«اگر از گذشته عمرت که تباهش کردی پند بگیری، باقی مانده آن را نگه خواهی داشت».
در واقع، لحظه لحظه ایام و ساعت ما، سرمایه ای است که در حال سوختن است. به موازات این سوختن چه می سازیم و با دادن این ثروت، چه به دست می آوریم؟ این که ما هر لحظه در حال آب شدن و سوختن و پایان یافتنیم، حرفی شاعرانه نیست. حقیقت و حکمتی است که بر زبان فرزانگان جاری شده است، اگر گوش پند نیوشی باشد.
فردا، در گروِ امروز ؛اگر معمار فردای خویشتن باشیم، آن را به گونه ای خواهیم ساخت که دچار پشیمانی و افسوس نشویم و بر خرابکاری در نقشه و مصالح و ساختمان و درون و برون و پایه و نما، غصّه نخوریم.
همین پنجه های ضعیف و سرانگشتان ظریف ما، قدرت گشودن محکم ترین گره ها و ترسیم عظیم ترین صحنه های موفقیّت را دارد، به شرط آن که به توانایی و استعداد خود، ایمان داشته باشیم و بخواهیم که آینده ما مطلوب و زیبا باشد.
تا چنان بودیم، بودیم آن چنان
چون چنین گشتیم، گشتیم این چنین.
اگر فراز و نشیب زندگی و تحوّلات و عوامل تأثیرگذار و زمینه های تأثیرپذیر را بشناسیم و برای آینده خود و جامعه «طرح و برنامه» و «ایده و اراده» داشته باشیم، چه دلیلی دارد که آینده در اختیار ما و نسل جوانمان نباشد
البته باید «خوش بینی به آینده» و ثمربخشی تلاش ها داشت، تا در زمین امروز، بذر فردا را افشاند.
حتی آنچه در فرهنگ شیعی با عنوان «انتظار» مطرح است، برگرفته از همین خوش بینی تاریخی به آینده است، تا تلاش امیدوارانه انسان ها به تغییر و اصلاح خلق و خوی انسانی و دگرگونی سازی سیمای جامعه و زمینه سازی برای ظهور آن «عدالت موعود»، شکل بگیرد و به ثمر نشیند.
چرا دیگران قدرت تغییر وضع زندگی و جامعه را داشته باشند و ما نداشته باشیم؟ چرا دیگران بتوانند بحران بیافرینند و ما نتوانیم بحران ها را بزداییم؟ چرا دیگران باید برنامه ای برای سوزاندن آینده ما و تخریب فردای نسل امروز ما داشته باشند و ما برای آینده سازی و آینده سازان، تدبیر و برنامه ای نداشته باشیم؟
مقام معظم رهبری با انقاد از ناامیدان فرمودند: بعضی ها عکس این عمل میکنند ؛ حرف میزنند؛ مدیریت میکنند؛ جوان را به آینده بی اعتماد میکنند . به انقلاب بی اعتماد میکنند ؛ جوان را از نفس گرم امام دور میکنند ؛ خوب این خراب میشود؛ آنوقت از زمانه می نالند! زمانه را چه کس میسازد؟ زمانه را من و شما می سازیم ؛ ما زمانه سازیم . اگر زمانه بد باشد؛ به من وشما باید نگاه کرد؛ ماهستیم که زمانه را میسازیم ؛ وقتی گام هایمان را محکم بر نداشتیم ؛ توصیه های امام را ندیده گرفتیم ؛ وجوانهارا از آنها
دورکردیم ؛ جوانان را به لاابالیگری ؛ بی مبالاتی ؛ بی عفتی ؛ سوق دادیم ؛ معلوم است که نتیجه بد خواهد شد.
نبایدبه اسم آزادی لاابالیگری را تزریق کرد! نباید به اسم عقل و نگاه عقلانی , سازش و تسلیم درمقابل دشمن را القا کرد!
رهبر فرزانه انقلاب تاکید دارند که باید در برابر کسانی که القائات فوق رابا هر لباسی در جامعه انجام میدهند ؛ ایستاد و از آنها به خدا پناه برد .
توصیه مابه جوانان اینست که برای ساختن آینده : سیاستها ی نظام و رهبری را ملاک قرار داده وحرف و سخن امام و رهبری را حجت قرار دهند و خود را آلوده دنیا طلبی و محبتهای بیجا و رفیق بازی و جناح بازی نکرده و با استقامت و عزم راسخ و امید آینده کشور اسلامی را بسازند. |