بیماریهای مزمن اقتصاد وراهکارهای آن
شرحی بر حدیث ولایت حمیدرضا ترقی
بیماری های اقتصاد ایران
رهبر معظم انقلاب اسلامی بیماریهای اقتصادی کشور را در موارد زیر تشریح و تبیین فرمودند :
1- وابستگی اقتصاد به نفت .
عیب بزرگ اقتصاد ما وابستگی به نفت است. ما این مایع را از زیرِ زمین درآوردهایم، بدون هیچ گونه ارزش افزودهای این پول نقد را -مثل پول نقد است- دادهایم دلار گرفتهایم، خرج امور جاری و امور زندگی کردهایم؛ [این] غلط است. این صندوق توسعهای که ما تشکیل دادیم، به خاطر همین بود که ما بتوانیم بتدریج خودمان را از نفت جدا کنیم. الان هم فرصت خوبی است؛ یکی از کارهایی که واقعاً باید در برنامهریزیهای کلان مسئولین اقتصادی ما قرار بگیرد همین است: باید کاری کنیم که وابستگی به نفت روزبهروز کمتر بشود
درحال حاضر دولت مدعی است که وابستگی بودجه ی کشور به نفت به 40 درصد کاهش یافته ولی واقعیت اینست که : دولت در بودجه ۹۸ میزان فروش روزانه نفت را به یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه کاهش داد. علیرغم کاهش میزان صادرات نفتی کشور در لایحه بودجه سال 98 اما وابستگی به درآمدهای نفتی کاهش نیافته است.
وابستگی به نفت یکی از مهمترین معضلات اقتصادی ایران تلقی می شود که هدف گذاری برای کاهش آن به ۲۰ درصد در پایان برنامه ششم توسعه صورت گرفته است. مقرر است سال ۱۴۰۰ این وابستگی با رسیدن به یک پنجم بودجه ایران، کمترین میزان ممکن برای دولت در سال های اخیر باشد.
2- مداخلات غیر لازم دستگاههای حکومتی در امر اقتصاد
سیاستهای اصل ۴۴ برای این بود که این باب بسته بشود؛ کارهایی هم شده لکن نه، آن کاری که باید انجام بگیرد در این زمینه، انجام نگرفته. دولت نقش نظارت و مراقبت و هدایت باید داشته باشد در فعّالیّتهایی که لزوم [ندارد وارد بشود]؛ حالا در بعضی از فعّالیّتها ناگزیر دولت باید وارد بشود و کسی غیر دولت نمیتواند، امّا در بسیاری از اینها هم [لازم نیست ( مقام معظم رهبری )
بخشی از کانالهای اختلال زایی دولت در حوزههای اقتصاد به شرح زیر است:
الف- حوزه سیاستگذاری
• تخصیص سیاسی منابع، بازتوزیع درآمد از طریق یارانههای ناکارا، شیوههای تورم زای تامین کسری بودجه دولت، سیاستهای مالیاتی ناکارا
• دخالت در کارکرد تخصیصی بازارهای مالی (چون تخصیص اعتبارات گزینشی و سهمیه بندی اعتبار، کنترل نرخ بهره) و دخالت در کارکرد حاکمیتی بازارهای مالی (چون مالکیت دولتی و چگونگی تنظیم ورود به بازار)
• اعمال محدودیتهای تجاری ناکارا و مستمر به صورت موانع تعرفهای و غیرتعرفهای بدون توجه به ارتقاء رقابت پذیری، ساختار تجارت خارجی با اعمال سیاست دروننگر جایگزینی واردات، و بیثباتی و نوسان در سیاستهای تجاری
• نظام ارزی مبتنی بر نرخهای ارز دوگانه و چندگانه در سالهای گذشته، انتخاب لنگر نرخ ارز برای کنترل هدف تورم و تعهدات قوی نسبت به هدف نرخ ارز و تثبیت آن و در نتیجه کاهش رقابت پذیری اقتصاد
• انعطاف ناپذیری در بازار نیروی کار، نبود مکانیزمهای تخصیص مجدد نیروی کار (ناکارایی نظام تامین اجتماعی و نظام آموزشی)، و وجود نیروی کار بزرگ و سازمان یافته در صنایع مورد حمایت و در بخش عمومی
• سیاست قیمت گذاری برای قیمت برخی از نهادهها
ب- حوزه تنظیمات
• تعدد قوانین و مقررات
• مقررات سخت و دشوار و غیر قابل انعطاف (مانند ملزومات اخذ مجوز برای شروع یک فعالیت قانونی)
• کنترل قیمتها وایجاد محیط رانتی برای بنگاهها فارغ از هرگونه دغدغه (اعم از رقابت، بهبود کیفیت محصول، کاهش هزینه تولید) و تولید محصولات کم کیفیت و گران در مقایسه با تولیدات خارجی
• حمایتهای غیرهدفمند و زمانبندی نشده به بهانه حمایت از تولید داخلی و حفظ اشتغال، موانع توسعه رقابت در بازارهای داخلی و ناکارآمدی و تساهل سیاست ضدانحصار
ج- حوزه مالکیت و تصدی
• ضعیف بودن کارایی بنگاههای دولتی در بازارهای رقابتی یا بازارهایی که مستعد رقابت پذیری هستند
• امکان تعریف اهداف غیراقتصادی برای بنگاههای دولتی
• بالا بودن هزینههای مبادلاتی مداخله دولت در فرایند تولید و سایر تصمیمات بنگاه،
• کم اهمیت بودن انضباط حاکم از جانب بازارهای سرمایه و تهدیدات ناشی از بحرانهای مالی برای بنگاههای دولتی در مقایسه با بنگاههای خصوصی
• ناکارآمدی بنگاههای دولتی به جهت اتکای بنگاههای ناموفق به بودجه دولت
اجزای شاخص اختلال سیاستگذاری دولت نشان میدهد که شاخص اختلال سیاستهای پولی و اعتباری با وزن ۳۵درصد بیشترین ضریب اهمیت را دارا میباشد. پس از آن شاخص اختلال سیاستهای تجاری و نرخ ارز با ۲۵درصد در درجه دوم اهمیت نسبی قرار دارد. اوزان شاخصهای اختلال سیاستهای بازار کار، مالی و قیمتگذاری به ترتیب معادل ۱۴، ۱۳ و ۱۳درصد شده است. نکته قابل توجه در مورد وزن اختلال سیاست مالی آن است که به علت تسلط سیاست مالی بر سیاست پولی در اقتصاد ایران، بخشی از اختلالزایی این سیاست به جهت چگونگی تامین مالی مخارج، در اختلال سیاست پولی محاسبه شده است.
- نتایج فوق ضمن تایید نظر مقام معظم رهبری نشان میدهد که کاهش اختلال دخالتهای دولت بسیار تعیینکننده است زیرا اولا نشان میدهد که آثار منفی دخالتهای دولت به طور عمده از کانال سیاستهای اقتصادی دولت است. ثانیا، وزن اختلال دولت از کانال مالکیت و تصدی بیش از تنظیمات دولتی است.
روشهای اجرائی غلط در اقتصاد
1- تخریب فضای کسب و کار
این پیچ و خمها و دالانهای عجیب و غریب دستگاههای دولتی هم که موجب میشود که فضای کسب و کار در جامعه تخریب بشود، یکی از مشکلات ما است. من شنیدم که در بعضی از کشورهای دنیا برای راه انداختن یک کار تولیدی، یک نصفهروز مثلاً وقت لازم است؛ در اینجا خیلی مشکلات وجود دارد؛ حالا این دست دولت و دست مجلس و دست مسئولین است، بایستی فضای کسب و کار را [تسهیل کنند].( مقام معظم رهبری 24/2/98)
یکی از مهمترین دلایل موثر در رتبه پایین ایران،درفضای کسب و کار ؛ فرایند طولانی صدور مجوزها و لزوم مراجعات مکرر به دوایر و دستگاههای دولتی است و به همین دلیل وزیر صنعت، معدن و تجارت درسال 94 بر لزوم راه اندازی پنجره واحد برای مراجعان تاکید کرده بودتا همه خدمات و تسهیلات و مجوزهای مورد نیاز تجار و بازرگا نان در همان مراجعه اول انجام شود.ولی علی رغم ایجاد زیرساختهای آن تاکنون محقق نشده است
فتنه 88 اثرات بلند مدت زیر را بر فضای کسب و کار کشور گذاشته است :
-کاهش امنیت سرمایه گذاری و افزایش ریسک سرمایه گذاری و سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)
-افزایش نااطمینانی در فضای اقتصادی و بدبینی نسبت به آینده اقتصاد
-تخریب شاخصهای سرمایه اجتماعی و افزایش هزینه مبادله در اقتصاد ایران
-کاهش ورود تعداد گردشگران و مسافران خارجی
-اعمال فشارها، تحریمها و هزینههای بین المللی، یک جانبه و چند جانبه کشورهای متخاصم
-کاهش نرخ مشارکت اقتصادی به دلیل بی ثباتی فضای اقتصادی و اجتماعی
-رکود بخش تولید و کاهش صادرات غیرنفتی
اینک که «سند ملی کار شایسته و سیاستهای اشتغال مبتنی بر سند ملی کار شایسته» بر مبنای ۹ راهبرد اصلی تنظیم شده است، وسرانجام ۸ سال پس از تکلیف قانون، تصویب و به دستگاهها ابلاغ شده امید است بخش از مشکلات کسب و کار برطرف شود .
واقعاً این قدر مقرّرات گوناگون و متناقض در این دستگاه، آن دستگاه [وجود دارد که] تولید مشکل میشود. ما این را دو سه مرتبه تا حالا در جلسات مسئولین دولتی هم مطرح کردهایم، از آنها خواستهایم؛ خب به اندازهی لازم همّت نشده. من خواهش میکنم این قضیّه را خیلی جدّی بگیرید. کاری بکنید که کار تولیدی تشویق بشود.24/2/98
2-اشکالات ساختاری بودجه
قرار بر این شد که در چهار ماه اوّل سال ۹۸، مجلس و دولت با همکاری [همدیگر،] این مشکل ساختاری بودجه را برطرف کنند، حل کنند؛ دو ماهش گذشته، الان دو ماه بیشتر باقی نیست؛ این یکی از کارهای اساسی و مهمّی است که بایستی انجام بگیرد. در زمینهی اصلاح ساختار نظام بانکی هم حرفهای زیادی هست و جایش هم در این مجلس نیست و ما با مسئولین مکرّر در این زمینهها صحبت کردیم.
به نظر میرسد که میتوانیم در زمینهی اصلاح ساختارها در این برهه کار کنیم. یک مقداری احتیاج دارد به مدیریّت شجاعانه؛ یک مقدار مسئولین دولتی با شجاعت در این قضیّه وارد بشوند؛ ملاحظهی غیر وظیفه و غیر قانون و غیر مصلحت کشور را نکنند. من اینجا یادداشت کردهام «مدیریّت شجاعانه، امیدوارانه، جهادی، با اِشراف میدانی بر مشکلات -خیلی از مشکلات را در اتاق اداره و مدیریّت و پشت میز نمیشود فهمید، باید رفت در صحنه، در عرصه، تا مشکلات را بتوان لمس کرد( مقام معظم رهبری 24/2/98)
3- شرطی کردن اقتصاد
شرطی نکردن اقتصاد کشور به تصمیم این و آن»؛ یکی از مسائل مهم است. اقتصاد را به این وابسته نکنیم که ببینیم آیا آمریکا آن معافیّتها را تمدید خواهد کرد یا نخواهد کرد؛ اصلاً هیچ؛ از اوّل یکی از مشکلات کار ما همین است؛ در این چندساله مکرّر این اتّفاق افتاد. خود ما که مسئولین حکومتی هستیم، خیلی از فعّالیّتهای خودمان را به این موکول کردهایم که ببینیم آن طرف که در اختیار ما نیست چه تصمیمی خواهد گرفت؛ خب وقتی ما این کار را میکنیم، فلان تاجر، فلان سرمایهگذار، فلان کارآفرین هم همین جور ملاحظه خواهد کرد؛ خیلی از کارهای مهم و اقدامات لازم عمرانی همین طور معطّل مانده که ببینیم دیگران چه تصمیمی میگیرند؛ نه، اقتصاد را نباید شرطی کرد نسبت به کارهای دیگران.امام خامنه ای 24/2/98
کسانی که باعث و بانی شرطی شدن مردم و اقتصاد ایران نسبت به (تحریم ها).شدند بخاطر جلب توجه و به قدرت رسیدن خودشا ن و حزب شا ن انقدر تحریمها را بزرگ جلوه دادند که بدون رفع انها حتی نمیشود آب خورد و بعدا کاغذ پاره ای به اسم(برجام) را در حد کتاب آسمانی تقدیس و در اثارش در رفع تحریم ها زیاده گویی و اغراق کردند، تانتیجه این شد که تنها "خبر" خروج آمریکا از برجام (و نه خروج واقعی ا ش) و بازگشت چند تحریم کم اثر تعلیق شده براساس برجام، کشور و بازار ارز را طوری دچار تلاطم میکند که خبرگزاری رویترز پیروزمندانه ملت ما را مسخره کرد که "با نزدیک شدن به وعده آمریکا در مورد برگشت تحریم ها" (و نه برگشت واقعی تحریها، چرا که هنوز خروج اقتصادی آمریکا از برجام اتفاق نیافتاده) دلار به ده هزار تومن و ارزش پول ایران به کمترین حد رسیده!
4- بی توجهی به ظرفیتهای مردمی دراقتصاد
ما ظرفیّت مردمیِ وسیعی داریم، جوانهای خوبی داریم؛ جوانهای فاضل، تحصیلکرده، کارآفرین، خوشفکر، مبتکر در بخشهای مختلف که به اینها باید اعتماد کنیم؛ از اینها باید دعوت کنیم، فراخوان بدهیم برای کارهای مختلف روی یک نقطه؛ مثلاً فرض کنید دولت در مسائل اقتصادی روی یک مسئله، مِن باب مثال روی مسئلهی ارزش پول ملّی تمرکز کند و از این جوانها بخواهد بیایند، بنشینند، فکر کنند، تلاش کنند، کار کنند، راه حل بدهند، اقدام کنند؛ اینها ظرفیّت است. و توکّل به خدا؛ با توکّل به خدای متعال این کارها را انجام بدهید، به نظر من انجام میگیرد.(مقام معظم رهبری)
5- ضعف در برخورد با تخریب کنندگان اقتصاد
دولت با عوامل مخرّبِ بخشهای گوناگون اقتصاد باید برخورد کند و همه باید در این برخورد پشتیبان دولت باشند. خب امروز قاچاق هست، احتکار هست، دلّالیهای بسیار مضر هست -گزارشهایی در مورد خریدهای خیانتکارانه نسبت به گندم، نسبت به گوشت، ارزاق عمومی و امثال اینها میرسد که اینها با مسئولین هم مطرح شده- اینها خیانت است و با اینها باید برخورد بشود. فلان جنس را وارد کردهاند، در انبار نگه داشتهاند؛ این احتکار است و بایستی با این برخورد بشود. خب بله، وقتی که شما برخورد کردید، سر و صدا درست میشود؛ یک عدّهای جنجال میکنند، هیاهو میکنند؛ همه باید پشت سر دولت قرار بگیرند، کمک کنند تا تعزیرات دولتی بتواند به معنای واقعی کلمه کار کند.(مقام معظم رهبری )
مبارزه با قاچاق و معاملات خیانتکارانه برای خرید کالاهای استراتژیک و کنترل قیمتها و تعزیرات نوعا به دولت و میزان نظارت او برمیگردد که تا کنون عزم کافی برای این مبارزه مشاهده نشده است .
راهکارهای رفع بیماریها و مشکلات
1- برداشتن موانع تولید
این «رونق تولید» که ما امسال به عنوان شعار مطرح کردیم،(۲۰) کلید حلّ بسیاری از مشکلات اقتصادی ما است؛ تولید این جوری است. اگر واقعاً ما بتوانیم تولید را رونق بدهیم، اگر بتوانیم موانع تولید را که خیلی هم زیاد است در کشور، از سر راه تولید برداریم -که این کار با عزم جهادی ممکن است، با بهکارگیری جوانهای متخصّص ممکن است- بسیاری از مشکلات [مانند] مسئلهی اشتغال حل میشود، مسئلهی تورّم حل میشود، مسئلهی رفاه مردمی حل میشود، [مسئلهی] درآمدهای مردم حل میشود، صادرات رونق میگیرد. تولید، مادرِ عمدهترین مسائل اقتصادی کشور است؛ و به نظر ما میشود. هر جایی که ما به جوانهایمان اتّکاء کردیم، اعتماد کردیم، به آنها امکانات دادیم، حدّاقل امکانات را هم [دادیم] -غالباً جوانها این جوری هستند [که با] حدّاقل امکانات [کار میکنند]- پیش رفتیم. نمونههایش را همین چندساله ملاحظه کردید. یک نمونه در این تولیدات نظامی ما است. خب، واقعاً این مسئلهی تولیدات نظامی که دشمن هم روی آن خیلی حسّاس است، خیلی چیز مهمّی است. این موشکهای دقیق نقطهزن -چه موشکهای بالستیک، چه موشکهای کُروز. اینها را چه کسی کرده؟ همین جوانها کردهاند. جوانهای مؤمن و پُرانگیزه کار میکنند، خسته نمیشوند از کار کردن.
خب اینها چرا نتوانند مشکلات صنایع ما را حل کنند؟ چرا نتوانند حلقههای مفقودهی چرخهی برخی از کارهای تجاری و صنعتی ما را حل کنند؟ میتوانند؛ باید به اینها اعتماد کرد؛ این یک کار اساسی است.
مسئلهی رونق تولید را باید جدّی گرفت.مقام معظم رهبری 24/2/98
2-جلوگیری از تعطیلی کارخانجات تولیدی
مسئولین محترم روی خوابیدن و تعطیل شدن کارخانههای تولیدی و جاهای تولیدی، خیلی باید حسّاس باشند. گاهی خبرهایی میرسد که واقعاً خبرهای تلخی است؛ [مثلاً] فلان کارخانهِی معروف با محصولات زیاد، به خاطر یک مشکلی تعطیل میشود. البتّه من یادداشت کرده بودم بعداً بگویم حالا همین جا [میگویم]؛ واقعاً [مسئولین] وزارت صنایع نگاه کنند ببینند آن بخشهای مورد نیاز -چه در زمینهی ماشینآلات و قطعات، چه در زمینهی کالاهای واسطهای و موادّ بهاصطلاح لازم برای تولید- کجاها کمبود دارند؛ یک فهرستی تهیّه کنند، فراخوان بدهند و از مسئولین گوناگون کشور [بخواهند]؛ حالا که وارد کردنش از خارج مشکلاتی دارد، میتوانند خیلی از این مواد را تولید کنند. یک چیزهایی هست که هیچ ربطی هم به مسائل هستهای و مانند اینها ندارد امّا روی خباثت و بدجنسی، خرید اینها را، وارد کردن اینها را ممنوع کردهاند و نمیگذارند؛ خیلی خب، در داخل تولید کنیم. جوانهای ما آمادگی دارند، دارای ابتکارند؛ از اینها بخواهند، یک نمایشگاههای دائمی تشکیل بدهند، نیازها آنجا تعریف بشود، تولیدات آنجا تعریف بشود. مقام معظم رهبری 24/2/98.
خوشبختانه اخیرا با دستور دستگاه قضائی و سپس دولت تمهیداتی برای جلوگیری از تعطیلی کارخانچات و بنگاههای اقتصادی صورت گرفته که اگر چه دیرهنگام است ولی از هر جای ضرر که برگردیم بازهم نفع است .
3-رویکرد خودکفائی در تولید ات مورد نیاز کشور
یک کار اساسی دیگری که در زمینهی اقتصاد لازم است، مسئلهی خودکفایی است. از اوّل انقلاب تا حالا مسئلهی خودکفایی مطرح بوده. همان اوایل انقلاب در بخشهای گوناگون ارتش، بخشهای نظامی، جهاد خودکفایی راه افتاد؛ بعد هم که سپاه آمد وسط میدان و خب خیلی کارهای گوناگونی در این زمینه انجام گرفت. جوانها در جهاد سازندگی دنبال این کارها بودند و زمینهی خودکفایی در کشور واقعاً وجود داشت.
بعد هم در تولیدات ما، خوشبختانه از مسئولینی که در باب کشاورزی [بودند] خواسته شد تا به خودکفایی گندم برسند. همّت کردند، الحمدلله شد. هم این یکی دو سال اخیر شده، هم قبلاً یک سال، دو سال خودکفایی گندم تأمین شد. در همهی چیزها میشود به خودکفایی رسید، میشود کار کرد، میشود تلاش کرد و عمده هم این چیزهایی است که موادّ غذایی است: گندم، جو، دانههای روغنی، یا دامداری است؛ در این چیزها باید به خودکفایی رسید.
یک فکر جدیدی، یک فکر تازهای در یک بُرههای متأسّفانه وارد شد در دستگاههای تصمیمگیری ما که ما را از خودکفایی دور کرد؛ و آن «صرفهی اقتصادی» بود. گفتند تولید گندم و خودکفایی گندم صرفهی اقتصادی ندارد؛ صرفهی اقتصادی به این است که گندم را وارد کنیم. خب، بله معلوم است، ممکن است یک وقت صرفهی اقتصادی در این باشد؛ امّا وقتی جلوی گندمِ شما را گرفتند، جلوی واردات را گرفتند، به شما گندم نفروختند، چه کار میکنید؟ کدام دولت عاقلِ دنیا این کار را میکند؟ گفتند بروید مثلاً زعفران بکارید، گندم را وارد کنید، چون زعفران گرانتر در دنیا فروش میرود؛ صرفهی اقتصادی این است.
در زمینهی نفت هم همین جور، بنزین هم همین جور. حالا آقای رئیسجمهور اشاره کردند؛ این پالایشگاه میعانات گازی که در بندرعبّاس به عنوان ستارهی خلیج فارس راه افتاد، یک نمونهای از خودکفایی است. الان حدود یکسوّمِ مصرف مُسرفانهی بنزین کنونی را همین تشکیلات، همین پالایشگاه دارد به ما میدهد -الان مصرف بنزین در کشور مُسرفانه است؛ همین صد میلیون لیتر و نود میلیون لیتر و گاهی بیشتر و گاهی یک خرده کمتر در روز، مسرفانه است، نباید باشد؛ لکن تقریباً یکسوّمِ همین را به وسیلهی همین پالایشگاه [تأمین میکنیم]- که این [پالایشگاه] سال ۸۶ شروع شد، یک مدّتی لنگ شد، باز به همّت سپاه بحمدالله راه افتاد، الان هست؛ خودکفایی یعنی این. این را خیلی باید اهمّیّت داد. در همهی زمینهها ما بایستی به خودکفایی فکر کنیم. قدرت کشور در خودکفایی است؛ اقتدار کشور، آبروی کشور در خودکفایی است؛ باید بتوانیم ارکان لازم نیازهای خودمان را خودمان تهیّه کنیم.
4-کنترل وهدایت نقدینگی
امروز همه میدانند نقدینگی در کشور به حدّ خیلی زیادی رسیده؛ این نقدینگی میتواند بلا باشد، مایهی تورّم باشد، به هر جایی هجوم بکند مثل سیل ویرانگری کند، همین نقدینگی اگر هدایت بشود به سمت تولید، میتواند مثل یک دریاچه یا مثل یک استخر، رحمت الهی باشد؛ چرا هدایت نمیشود؟ یکی از عللش این است که چون تولیدکننده دچار مشکل است، صرفهی خودش را در این نمیبیند که کار تولیدی بکند. مقام معظم رهبری
5- اولویت دادن به بخش کشاورزی
یک نکتهی مهم در مسئلهی اقتصاد کشور، اولویّت بخش کشاورزی است. بخش کشاورزی، هم از جهت اینکه غذای مردم و موادّ خوراکی مردم به وسیلهی بخش کشاورزی تأمین میشود، که در درجهی اوّل قرار دارد، هم به خاطر اینکه الان بیشترین اشتغال در بخش کشاورزی است -که آن طور که به من گزارش کردهاند، حدود سی درصد اشتغال در بخش کشاورزی است- هم اگر چنانچه به مسئلهی کشاورزی پرداخته بشود و مسئلهی روستاها و مشکلات روستاها و بردن کارخانههای تبدیلی و صنایع تبدیلی به روستاها و برطرف کردن مشکلات فروش کالاها به وسیلهی روستاییان را اگر چنانچه دنبال بکنید، به نظر من، کمکِ بسیار زیادی خواهد کرد به پیشرفت اقتصاد؛ اهمّیّت بخش کشاورزی از اینجا معلوم میشود. گاهی اوقات خبر تعطیلی بعضی از واحدهای تولیدی کشاورزی به گوش میرسد که خیلی خبر تلخی است هر موردی که انسان میشنود. کارهای مهمّی در این زمینه باید انجام بگیرد که من یادداشت کردهام و دیگر لزومی ندارد اینجا مطرح کنیم؛ یعنی وقتمان کم است.مقام معظم رهبری
6- تولید مواداولیه صنایع بااستفاده از استعدادهای جوان
در بخش صنایع و معادن، همان طور که گفتیم، گاهی اوقات در یک کار صنعتی احتیاج پیدا میشود به یک قطعه یا فلان مادّه یا فلان موادّ اوّلیّه، که این را باید از خارج وارد کنیم، انتقال پول در بانکها امکان ندارد، مشکلات هست، نمیشود؛ خب بایستی همّت کنیم، این را در داخل تولید کنیم. یعنی یکی از کارهایی که باید در زمینهی مسائل اقتصادی حتماً انجام بگیرد و به عهدهی وزارت صنایع است، [این است که] کاری کنند که صنایع و معادن ما بتوانند به صورت روان کارشان را انجام بدهند. ما امروز بحمدالله گروههای تحقیقاتی متعدّدی داریم؛ شاید هزارها گروه تحقیقاتی الان در کشور هست -هم در داخل دانشگاهها هستند، هم در بیرون دانشگاهها- اغلب هم جوان؛ بنده با بعضی از اینها ارتباطاتی دارم، میآیند، مینشینیم، از آنها میپرسیم، همه باانگیزه، دارای فکرهای خوب. مواردی را اینها به ما میگویند که بنده که با مسائل دولت آشنا هستم، میدانم این [چیزی] که او میگوید «من میتوانم ایجاد کنم»، درست مورد نیاز دستگاههای دولتی است. گاهی اوقات اتّفاق افتاده که ما اینها را به هم وصل کردیم؛ دفتر ما متصدّی این کار شدند، گفتیم اقدام کنند، این گروه تحقیقاتی را به فلان وزارتخانه وصل کردیم و کارشان راه افتاده. ما امروز از این جهت یک ثروت عظیمی داریم، ثروت بیبدیلی داریم: ثروت نیروهای انسانی کارآمد و پُرانگیزه. جوان، پُرانگیزه است، خستهنشو است، پُرحوصله است، دارای ابتکار هم هست -حالا آنهایی که بنده آشنا شدهام و میشناسم و از دور و نزدیک اطّلاع دارم- غالباً هم جوانهای متدیّن، انقلابی، پُرشور و علاقهمندند. از اینها باید دستگاه استفاده کند؛ [مسئولان] وزارت صنایع باید یک برنامهی روشنی ارائه کنند، آن حلقههای مفقودهی صنایع را معلوم کنند، فراخوان بدهند، از اینها بخواهند، امکانات در اختیارشان بگذارند؛ غالباً این جور است که با پولهای کمی اینها راه میافتند.24/2/98
7- استفاده از فرصت بازسازی مناطق سیل زده برای رونق مشاغل ساخت و ساز
الان یکی از فرصتهایی که وجود دارد، همین جبران خسارات سیل است. خب سیل خسارات زیادی به امکانات زندگی و وسایل زندگی و مانند اینها وارد کرد؛ [باید] کارخانههای ما به کار بیفتند. یکی از کارهای اساسی همین است که ما این اعتباراتی که برای مناطق سیلزده در نظر میگیریم، جوری تنظیم کنیم، جوری برنامهریزی کنیم، جوری اینها را هدایت کنیم که به رونق کارخانهجات کشور بینجامد؛ تولید این [است]. نرویم باز سراغ واردات بیرویّه؛ مثلاً فرض کنید که فلان جنس را میخواهیم به مناطق زلزلهزده بدهیم، در کشور کم است یا نیست، برویم سراغ واردات؛ نه، برویم سراغ تولید، برویم سراغ نیروی تولیدکنندهی داخلی؛ تسهیلات را و کمکها را به این صورت تنظیم کنیم. این هم یک مطلب.24/2/98
8- رونق دادن به ساخت و تولید مسکن
یک مطلب هم مسئلهی مسکنسازی است؛ اصلاً رشتهی مسکن از جمله رشتههای کارآفرین در کشور است. یکی از غفلتهایی که در این چند سال شد، این بود که به مسکن پرداخته نشد؛ خود تولیدِ مسکن صنایع زیادی را به کار میاندازد؛ خود تولید مسکن صنایع زیادی را به خدمت میگیرد و به کار میاندازد؛ یعنی کارآفرین است، تولیدآفرین است و خودش تولید [را رونق میدهد]. الان ما نیاز داریم به مسکن در مناطق سیل زده -چه مسکنهایی که باید ترمیم بشوند، چه مسکنهایی که باید ساخته بشوند- این یک فرصت است، از این باید استفاده کرد. دستگاههایی که میتوانند در این زمینههای به دولت کمک کنند کم نیستند، بخش خصوصی در اینجا میتواند حضور پیدا کند، به همین جوانهایی که اشاره کردم میتوانید فراخوان بدهید، از اینها بخواهید بیایند کمک کنند، یک حرکت عظیم اشتغالآفرینی در کشور به وجود میآید.24/2/98
هشت راهکار فوق بر ای حل چالشهای اقتصادی کشور نقش بسیار زیادی در بهبود وضع اقتصادی و رشد آن و خروج از رکود خواهد داشت . مشروط به اینکه دولت بدان همت گمارد . |