سال سرمایه گذاری برای تولید
شرحی برحدیث ولایت
قسمت اول حمیدرضا ترقی
سرمایهگذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است. اصلاح معیشت مردم برنامهریزی میخواهد لکن این برنامهریزی بدون مقدّماتی از این قبیل امکانپذیر نیست. بایستی حتماً هم دولت و هم مردم با عزم و انگیزهی فراوان، سرمایهگذاری برای تولید را جدّی بگیرند و دنبال کنند( مقام معظم رهبری ۱۴۰۳/۱۲/۳۰)
درشرایطی که تولید جهانی در سال ۲۰۲۵ به ۴۹.۴ تریلیون دلار خواهد رسید که نشاندهنده افزایش ظرفیت تولید و توانمندیهای صنعتی در سطح جهانی است و این افزایش عمدتاً به دلیل رشد تقاضا در بازارهای جدید، توسعه فناوریهای نوین و بهبود کارایی فرآیندهای تولیدی خواهد بود. حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی بهمناسبت آغاز سال ۱۴۰۴، سال جدید را سال «سرمایهگذاری برای تولید» نامگذاری کردند .
گرایش سرمایه گذاری در جهان و ایران
الف) جهان
جهان امروز در حوزههای تولیدی که با فناوریهای پیشرفته، پایداری محیط زیست و نیازهای نوین بازار مرتبط هستند، سرمایهگذاری میکند. این حوزهها شامل تولید فناوریهای پیشرفته، انرژیهای تجدیدپذیر، خودروهای برقی، مواد پیشرفته، دارو و تجهیزات پزشکی، کشاورزی دقیق و صنایع دفاعی و هوافضا میشوند. این تحولات نشاندهنده حرکت جهان به سمت تولید هوشمند، پایدار و مبتنی بر نوآوری است.
ب)- ایران «یکی از مسائل مهمّ اقتصاد در کشور سرمایهگذاریهای تولیدی است. تولید آن وقتی جهش پیدا میکند که سرمایهگذاری انجام بگیرد. البتّه سرمایهگذاری عمدتاً از سوی مردم باید انجام بگیرد ــ و دولت شیوههای مختلفش را برنامهریزی کند ــ لکن در آن جایی که مردم یا انگیزهای ندارند یا توانایی سرمایهگذاری ندارند، دولت هم میتواند در این میدان وارد بشود؛ نه به عنوان رقابت با مردم، بلکه به عنوان جایگزین مردم؛ آنجایی که مردم نمیآیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایهگذاری کند. به هر حال سرمایهگذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است. اصلاح معیشت مردم برنامهریزی میخواهد لکن این برنامهریزی بدون مقدّماتی از این قبیل امکانپذیر نیست. بایستی حتماً هم دولت و هم مردم با عزم و انگیزهی فراوان، سرمایهگذاری برای تولید را جدّی بگیرند و دنبال کنند. کار دولت، فراهم کردن زمینهها است، برداشتن موانع تولید است؛ کار مردم هم این است که سرمایههای خُرد و سرمایههای بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند.مقام معظم رهبری » ۱۴۰۳/۱۲/۳۰
تاکیدات ۲۸ ساله رهبری بر هدایت نقدینگی بسوی تولید
حضرت آیتالله خامنهای هدایت نقدینگی به سمت تولید را از عوامل مهم تقویت تولید و پیشرفت کشور میدانند و پیرامون این موضوع توصیههایی بیان کردهاند که در اینجا گزیده بیانات مرور میشود.
*تولید یکی از کلیدهای اصلی بهبود اقتصاد کشور و معیشت مردم است. تولید داخلی خیلی اهمّیّت دارد. منتها تولید احتیاج پیدا میکند به سرمایهگذاری؛ سرمایهگذاری هم تا میگوییم، ذهن بعضیها میرود به سرمایهگذاری خارجیها؛ نه، سرمایهگذاری مردم خودمان؛ همین نقدینگیای که در اختیار مردم است، همین که بعضیها صرف میکنند نقدینگیهای خودشان را در راه سکّه، در راه زمین، در راه مسکن، در راه ارز و مشکلات درست میکنند برای کشور ــ علاوه بر اینکه سودی نمیرسانند، مشکل هم ایجاد میکنند ــ همین نقدینگی اگر صرف سرمایهگذاری بشود برای تولید، کشور پیشرفت خواهد کرد. سرمایههای کوچک تا سرمایههای بزرگ؛ از یک مرغداری کوچکِ محدود شما بگیرید تا یک کارخانهی عظیم؛ همهی اینها سرمایهگذاری است؛ میتوان این کارها را انجام داد. ۱۴۰۳/۱۲/۳۰
موارد تشویقی برای سرمایهگذاری در تولید درنظر بگیرید
سرمایهگذاری را تشویق کنید؛ چون سرمایهگذاری عمدتاً باید به وسیلهی بخش خصوصی انجام بگیرد. دولت صرفاً در آنجاهایی که بخش خصوصی یا نمیتواند یا رغبتی ندارد یا بازدهی برای بخش خصوصی ندارد میتواند سرمایهگذاری کند؛ سرمایهگذاری را بخش خصوصی باید انجام بدهد. بخش خصوصی هم امروز امکانات دارد؛ یعنی امروز پول در کشور کم نیست؛ میبینید دیگر که بحث نقدینگی و چند برابر شدن نقدینگی سر زبانها است؛ بنابراین پول هست؛ باید سرمایهگذار تشویق بشود به سرمایهگذاری. تشویق هم راههای مختلفی دارد، راههایی هست که برای کسی پنهان نیست: مشکلات مالیّاتی برطرف بشود، مشکلات مجوّزها برطرف بشود، مشکلات تسهیلات بانکی برطرف بشود؛ اینها کارهایی است که همه بلدند [منتها] باید بنشینید، اهتمام کنید، انشاءالله این تشویقها انجام بگیرد. این هم یک مسئله است.
این مسئلهی هدایت نقدینگی را من یک بار دیگر هم در مرکز عمومی گفتم، خصوصی هم به مسئولین مکرّر گفته شده که ما این نقدینگی موجود را به سمت تولید هدایت کنیم. البتّه من در سال ۹۷ در همین جلسهی هیئت دولت و هفتهی دولت گفتم که یک هیئت شبانهروزی متخصّص معیّن بکنید که بنشینند روشهای مدیریّت نقدینگی را جستجو [کنند]؛ این نقدینگی موجود باید مدیریّت بشود و هدایت بشود به سمت تولید که این کار آسانی نیست، کار مشکلی است، روشهای ویژهای لازم دارد؛ من گفتم یک هیئتی بنشینند و این کار را انجام بدهند. من نمیدانم این هیئت تشکیل شده یا نشده؛ به هر حال اگر نشده، باز هم زمان باقی است و انَشاءالله این کار انجام بگیرد تا اینکه نقدینگی موجود سرازیر بشود به سمت قسمت واقعی اقتصاد و به تولید برسد.
بیانات در ارتباط تصویری با جلسه هیئت دولت ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
تعاونیها با جمعآوری سرمایههای خرد، اشتغال فراوان ایجاد میکند
بنده اعتقاد زیادی به تعاونیها دارم. اینکه رئیس محترم تعاونی بیان کردند، کاملاً مورد قبول و تصدیق من است. تعاونیها بسیار پدیدهی مطلوبی هستند برای اقتصاد ما؛ سرمایههای خُرد را جمع میکنند، تکتکِ افراد را توانمند میکنند، اشتغالِ فراوان ایجاد میکنند؛ بعد اگر بشود این تعاونیها را شبکهسازی کرد، در یک شبکهای جمع کرد، یک مجموعههای عظیمی به وجود میآید. خیلی برکات دارد؛ این تعاونیها را باید دنبال کنند. وزیر محترم هم اینجا است؛ حتماً با جدّیّت مسئلهی تعاونیها را دنبال کنید و این مشکلاتی را که ذکر کردند در مورد تعاونیها، برطرف کنید.
در مورد عموم مردم، توصیهی من به مردم مکرّراً گفته شده. عرض من این است به مردم عزیزمان که از کالای ساخت داخل حتماً استفاده کنند و آن کسانی که میتوانند، در سرمایهگذاریهای مولّد حتماً شرکت کنند، از جمله در همین تعاونیها یا یک جاهایی در بورس.
بیانات در دیدار جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی ۱۳۹۸/۰۸/۲۸
مدیریت نقدینگی، کشور را شکوفا خواهد کرد
این نقدینگیای که مرتّب گله میکنند و شِکوه میکنند که نقدینگی زیاد شده -و درست هم هست و البتّه نقدینگی اگر مورد توجّه قرار نگیرد ضربه خواهد زد- اگر یک مدیریّت خوبی انجام بگیرد و همین نقدینگی تبدیل بشود به سرمایهگذاری، کشور را شکوفا خواهد کرد، اقتصاد را بالا خواهد برد. بنابراین ظرفیّت کاملاً در کشور وجود دارد.
بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی ۱۳۹۸/۰۱/۰۱
برای نقدینگی تصمیمهای جدی و علمیاتی بگیرید
برای حل برخی مسائل کلیدیِ اقتصاد مانند مشکلات نظام بانکی، نقدینگی، اشتغال، تورم و فرایند بودجهریزی باید تصمیمهای جدی و عملیاتی بگیرید.
جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب درباره مسائل اقتصادی کشور ۱۳۹۷/۰۷/۱۹
یک مجموعه فعال از عناصر جهادی برای یافتن راههای مدیریت نقدینگی تشکیل شود
یک مسئلهی مهمّ دیگر در زمینهی اقتصاد... مسئلهی مدیریّت نقدینگی کشور [است] که حالا آقای رئیس جمهور اشاره کردند به نقدینگی. اوّلاً اینکه ما اجازه دادیم که نقدینگی افزایش پیدا کند، از اوّل خطا بوده؛ نباید میگذاشتیم؛ از اوّل باید ما جلوی افزایش نقدینگی را میگرفتیم؛ حالا هم اینکه نقدینگی رها بماند که به هر طرفی حمله کند ویرانی به وجود بیاورد، این هم باز یک خطای دیگر است؛ نقدینگی باید مدیریّت بشود. اینکه ما اینجوری فرض کنیم که «نه، کاریاش نمیشود کرد نقدینگی را»، نه، اینجوری نیست؛ نقدینگی را میشود کنترل کرد، میشود مدیریّت کرد؛ البتّه احتیاج دارد به یک مجموعهی تماموقت فعّال؛ یک مجموعهی تماموقت. چندی پیش نمایندگان مجلس از رئیسجمهور محترم درخواست کرده بودند که که یک تیم اقتصادی فعّال [تعیین بشود]؛ خیلی خوب، یک تیمی زیر نظر همین مجموعهای که الان دارید هم میخواهید بگذارید -بحث تغییر و تبدیل و مانند اینها را بنده هیچوقت مطرح نمیکنم و نکردهام- بالاخره یک مجموعهی فعّال شبانهروزی از عناصری که اهل کار جهادی باشند، یعنی واقعاً بخواهند کار بکنند، شب و روز نشناسند، اهل ابتکار و مانند اینها هم باشند، دنبال این قضیّه بگذارید و بگویید نقدینگی را مدیریّت کنند؛ میتوانید این کار را بکنید.
بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت ۱۳۹۷/۰۶/۰۷
برای بخش خصوصی جذابیت سرمایهگذاری ایجاد کنید
ما به قولی چهارصد هزار میلیارد تومان، به قولی ششصد هزار میلیارد تومان، پروژهی نیمهتمام داریم؛ خب جاذبه درست کنید برای بخش خصوصی که این نقدینگی به این طرف هدایت بشود؛ میشود این کارها را کرد؛ امتیاز بدهید، جاذبه درست کنید. ما برای فروش نفتمان یک مواردی اتّفاق افتاده که برای اینکه بتوانیم کار را پیش ببریم یک مسامحهای در قیمت کردهایم، مثلاً فرض کنید که یک تخفیفی به یکی دادیم؛ خب این کار را در داخل انجام بدهیم؛ بخش خصوصی را وادار کنیم، کارهای مهمّی میشود انجام داد. آن روز بهنظرم در همین جلسهی دولت بود که گفتم، فرض بفرمایید که همین الان این نیروگاههای سی مگاواتی را که گفتند روسیه میسازد -بنده خیال میکردم کمتر از صد مگاواتی نداریم؛ معلوم شد نه، پنجاه مگاواتی و سی مگاواتی [هم] داریم- خیلی خب، اینها قیمتش هم نباید خیلی بالا باشد، این درآمدزا است؛ بخش خصوصی را تشویق کنید، تحریص کنید بروند از اینها ده تا، بیست تا، بگیرند بیاورند و جاهای مختلف نصب بکنند؛ هم انرژی است، هم جذب نقدینگی است، هم آبشیرینکن است و فواید فراوانی از این قبیل دارد. منظورم جذب نقدینگی است؛ این نقدینگی زیاد، این نقدینگی که امروز وجود دارد، خطر بزرگی است، این را اقتصاددانها بهتر از ما میدانند که این، هر طرف رو کند ویرانگر است؛ خب میآید یکوقت طرف سکّه، میآید طرف ارز -[مثل] همینی که اتّفاق میافتد و شما میبینید- یکوقت میرود طرف مسکن یکجور دیگر میشود. نباید بگذارید، باید این مدیریّت بشود؛ یعنی رها نمیشود گذاشت نقدینگی را. نمیشود گفت که حالا این اضافه شده و هیچ کاریاش نمیشود کرد؛ نه نخیر، این را میشود کنترل کرد، میشود مهار کرد و این باید مهار بشود.
بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت ۱۳۹۷/۰۶/۰۷
نقدینگی را به سمت اقتصاد تولیدی مانند صنعت، کشاورزی و مسکن هدایت کنید
من آخرین بار در یک معرض عمومی در روز عید فطر، در نماز، این را خطاب به مسئولین گفتم؛ نقدینگیِ عظیمی در کشور به وجود آمده که این هم ناشی از اشتباهات است؛ خود این یکی از سیاستهای اشتباه است که نتیجهاش این شده است که نقدینگی در کشور افزایش پیدا کند که مشکلات فراوانی را به وجود آورده؛ من گفتم اگر مسئولین کشور بتوانند بنشینند راههایی پیدا کنند و این نقدینگی را هدایت کنند بهسمت اقتصاد تولیدی، چه در صنعت، چه در کشاورزی، چه در مسکن و امثال اینها، همین نقدینگی که امروز تهدید است، تبدیل خواهد شد به فرصت؛ نصف این نقدینگی را هم اگر بتوانند هدایت کنند، این[جور] است. الان هم من عرض میکنم خطاب به مسئولین محترم دولتی -که شما میدانید من از دولت حمایت میکنم؛ بنده از همهی دولتها حمایت میکنم- و مؤکّداً سفارش میکنم که بنشینند فکر کنند، از آدمهای وارد و مطّلع و باهوش کمک بگیرند و راههایی پیدا کنند برای هدایت این نقدینگیِ عظیم بهسمت تولید؛ میشود، این کار شدنی است، این کار عملی است؛ وظیفهی مسئولین محترم دولتی و اقتصادی است و باید این کار را انجام بدهند. این [هم] یک نکته.
بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم ۱۳۹۷/۰۵/۲۲
نگذارید نقدینگی به سمت ارز، طلا، مسکن و کالاها سرازیر بشود
به مشکل نظام بانکی بهطور جدّی باید رسیدگی بشود؛ این حرفی است که همه میزنند... در نظام بانکی و مشکل نقدینگیای که الان در کشور وجود دارد، اگر چنانچه ما میتوانستیم با هنرِ هدایت این نقدینگی به کارهای سازنده و مفید، کشور را پیش میبردیم، این نقدینگی نعمت بزرگی بود؛ الان یک بلای بزرگی است؛ واقعاً یک چیز خیلی خطرناکی است... این رقم نقدینگی خیلی رقم فوقالعادهای است؛ هم رقمش خیلی بالا است، هم رشدش زیاد است؛ ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانهای است... به نظر من مسئلهی بانکها و بخصوص تکیهی روی مسئلهی نقدینگی احتیاج دارد به یک کارگروه دانا، حسّاس، پُرکار، خطرپذیر و شجاع؛ دولت یک کارگروهی تشکیل بدهد... یک کارگروه قویّ فعّالِ شبوروزکار، معیّن بشوند فقط برای اینکه فکر کنند ببینند با مسئلهی بانکها و با مسئلهی نقدینگی چهجوری بایستی برخورد کنند؛ بخشهای جذّابی را برای جذب نقدینگی در نظر بگیرند که البتّه یک فهرستی به من داده شده... نگذاریم که این نقدینگی سرازیر بشود به طرف ارز و به طرف طلا و به طرف مسکن و به طرف کالاها، که خب طبعاً به هرجا که این نقدینگی رو کند و هجوم بیاورد، پدر آن منطقه درمیآید... البتّه کارگروهی که بخواهند بنشینند و هفتهای یک جلسه داشته باشند، فایده ندارد؛ باید یک کارگروه دائمِ شبانهروزی از آدمهای فعّال تشکیل بشود، بنشینند واقعاً کار کنند، فکر کنند، سرِ یک ماه، دو ماه، سه ماه یک برنامهی کاری روشنی مشخّص کنند و بیاورند بدهند به آقای رئیسجمهور، دستور اقدام داده بشود و بلافاصله مشغول عمل بشوند... یعنی یکچنین چیزی لازم است.
گزیدهای از بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت ۱۳۹۷/۰۴/۲۴
صاحبان امکانات مالی، نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنند
ملّت ایران بدانند امروز نقدینگی در کشور خیلی زیاد است؛ آن کسانی که دارای امکانات مالیاند، آن کسانی که صاحبان این نقدینگیها هستند، آنها را به سمت تولید هدایت بکنند تا کار راه بیفتد؛ چرخهای زندگی مردم با تولید میچرخد؛ این کاری است که بر عهدهی آحاد مردم است.
خطبههای نماز عید فطر ۱۳۹۷/۰۳/۲۵
دانشگاه برای حل گرههای علمی هدایت نقدینگی نقش ایفا کند
اگر این نقدینگی عظیمی که گزارش میشود در دست مردم وجود دارد، در خدمت اشتغال قرار بگیرد، شما ببینید چه اتّفاقی در مملکت میافتد. چرا قرار نمیگیرد؟ حالا مشکل بانکها را اینجا مطرح کردند؛ بله، خب حالا این اشکالات نظام بانکی، بایستی در مراکز تصمیمگیری مورد توجّه قرار بگیرد.
یا مسئلهی اصل ۴۴ را -که تقویت بخش خصوصی و واردکردن بخش خصوصی و سرمایههای بخش خصوصی در اقتصاد کشور است- ما چندسال پیش مطرح کردیم، همه بهبه و چَهچَه کردند، کارهایی هم انجام گرفت؛ امّا خب تحقّقش را نمیبینم؛ من احساس نمیکنم پیشرفت کار را. نهاینکه نمیخواهند، میخواهند، تلاش هم میکنند، منتها پیش نمیرود؛ اِشکالِ علمی وجود دارد، من این را میخواهم بگویم. نقشی که دانشگاه میتواند ایفا کند این است که گرههای علمی را در این زمینهها جستجو کند، بشناسد و باز کند و در اختیار دستگاههای کشور بگذارد.
بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاهها ۱۳۹۶/۰۳/۳۱
کارهای عمرانی دیربازده و طرحهای نیمهتمام از عوامل افزایش نقدینگی در کشور است
آنچه که به نظر من مهم است، این است که برای قشرهای ضعیف، مشکلات اقتصادیای وجود دارد؛ این را باید برطرف کنید. حالا بخشی از این مشکلات، ناشی از تورم است. ما در کشور کمبود کالا نداریم؛ خوشبختانه کالاهای گوناگونِ مورد نیاز مردم در کشور فراوان یافت میشود؛ لیکن مسئلهی گرانی و کاهش قدرت خرید وجود دارد؛ این را باید علاج کنید؛ این به عهدهی بخشهای مختلف اقتصادی است...
آن کسانی که از لحاظ اقتصادی صاحبنظرند، چه در درون دولت، چه در بیرون دولت، به بنده میگویند که این مسئله مربوط به افزایش نقدینگی است؛ یعنی افزایش نقدینگی را مهمترین عامل میدانند. این را ما فقط از کسانی که بیرون دولتند، نمیشنویم، بلکه کسانی هم که در درون دولتند، وقتی از آنها سؤال میکنیم، همین را به ما میگویند و گزارش میدهند. باید راهی پیدا کنید که نقدینگىِ افزایشیافته کنترل شود. خب، این روشن است؛ اگر در مقابل نقدینگی تولید وجود داشته باشد، کالا وجود داشته باشد، کمبود وجود نداشته باشد، مشکلی را ایجاد نمیکند؛ اگر چنانچه نه، نقدینگی بیش از تولید کالا در داخل یا به شکل درستِ واردات بود، طبعاً مشکل ایجاد میکند.
خب، عوامل نقدینگی هم زیاد است. همین یارانههای نقدی که داده میشود - که برای قشرهائی کار مفیدی هم بوده - خودش افزایش نقدینگی ایجاد میکند. همین کارهای عمرانیای که شما میکنید - که اینها دیربازده است - اینها بلاشک افزایش نقدینگی ایجاد میکند. همین مسئلهی مسکن مهر که صحبت شد، یا همین طرحهای نیمهتمام را که افزایش میدهید، این کاری که در دولت دارند میکنند - که کار خوبی هم هست و لازم هم هست - خود اینها ایجاد افزایش نقدینگی میکند. برای این مسئله باید راهکار پیدا کنید. شما افراد صاحب علمی هستید، صاحب تجربه هستید، دستتان در کار است؛ برای اینها راه پیدا کنید. این نقدینگىِ افزایشیافته را هدایت کنید به سمت مراکزی که کمک کند به گشایش کار مردم؛ مثل تولید.
بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیأت دولت ۱۳۹۱/۰۶/۰۲
تقویت تولید ملی بر استقلال اقتصادی و سیاسی کشور اثر میگذارد
ما تا به کار ایرانی و سرمایهی ایرانی احترام نگذاریم، تولید ملی شکل نمیگیرد؛ و اگر تولید ملی شکل نگرفت، استقلال اقتصادی این کشور تحقق پیدا نمیکند؛ و اگر استقلال اقتصادی یک جامعهای تحقق پیدا نکرد - یعنی در مسئلهی اقتصاد نتوانست خودش تصمیم بگیرد و روی پای خود بایستد - استقلال سیاسی این کشور تحقق پیدا نمیکند؛ و اگر استقلال سیاسی یک جامعهای تحقق پیدا نکرد، بقیهی حرفها، جز حرف، چیز دیگری نیست. تا یک کشور اقتصاد خود را قوی نکند، پایدار نکند، متکی به خود نکند، مستقل نکند، نمیتواند از لحاظ سیاسی و فرهنگی و غیره تأثیرگذار باشد.
بیانات در اجتماع کارگران کارخانهجات تولیدی داروپخش ۱۳۹۱/۰۲/۱۰
از کار کارگر ایرانی و سرمایه سرمایهدار ایرانی حمایت کنید
بنابراین شعار امسال، «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایهی ایرانی» است. ما باید بتوانیم از کارِ کارگر ایرانی حمایت کنیم؛ از سرمایهی سرمایهدار ایرانی حمایت کنیم؛ و این فقط با تقویت تولید ملی امکانپذیر خواهد شد. سهم دولت در این کار، پشتیبانی از تولیدات داخلیِ صنعتی و کشاورزی است.
پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۱ ۱۳۹۱/۰۱/۰۱
فرصتهای سرمایهگذاری را به بخش خصوصی معرفی کنید
معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور به بخش خصوصی را بایستی جدی بگیریم. یعنی بایستی فعالان بخش خصوصی بدانند فرصتهای سرمایهگذاری کجاهاست، کدامهاست؛ همه مطلع باشند، استفادههای ویژهخوارانه نشود. محصور بودن اطلاعات، محدود بودن اطلاعات به بعضی از افراد، دون بعضی، موجب ویژهخواریهای عجیبی میشود؛ که گاهی ثروتهای بادآوردهی یکشبه را برای افرادی که سوء استفادهچی هستند، فراهم میکند؛ به خاطر اینکه اطلاع دارند که بناست فلان کالا بیاید، فلان کالا تولید بشود، فلان کالا جلویش گرفته بشود، قیمت فلان کالا بالا برود یا پائین بیاید، یا فلان قانون تصویب بشود. اینهائی که مطلعند، سوءاستفاده میکنند. اطلاعات باید عمومی بشود. باید شفافسازی اطلاعات صورت بگیرد. البته این در دولتهای قبل مطرح بود، در دولت نهم و دهم هم فعالیتهائی انجام گرفته؛ لیکن کافی نیست. بایستی در این زمینه کار بیشتری انجام بگیرد.
بیانات در دیدار فعالان بخشهای اقتصادی کشور ۱۳۹۰/۰۵/۲۶
سرمایهگذاری در کارهای تولیدی را بهترین حسنه و صدقه میدانم
این همت مردم است که میتواند کشور را بینیاز کند. سرمایهگذاریهائی که مردم انجام میدهند در بخشهای مختلف، بسیار ارزشمند است؛ بخصوص در بخشهای تولیدی. و من برای آن مردمی که به کارهای خدمترسانی به مردم علاقهمندند، این را بهترین عمل، بهترین حسنه و صدقه میدانم که در کارهای تولیدی سرمایهگذاری کنند؛ هم اشتغال ایجاد شود، هم به پیشرفت کشور کمک کند، هم فقر و محرومیت را از بخشهای مهمی از کشور برطرف کند. این آن سیاست عمومی نظام جمهوری اسلامی است: کمک گرفتن از سرمایهی مالی، سرمایهی فکری، بازوی توانا و کارآمد مردم عزیزمان که کشور مال آنهاست و آینده متعلق به آنهاست.
بیانات در دیدار مردم لار ۱۳۸۷/۰۲/۱۹
امنیت سرمایهگذاری به طور کامل تأمین شود
ما به مسئلهی امنیت سرمایهگذاری هم احتیاج داریم، تا در داخل کشور سرمایهگذاری شود. باید امنیت سرمایهگذاری به طور کامل تأمین شود، تا بتوان از ثروتهایی که در اختیار آحاد مردم هست، برای پیشرفت، کارآفرینی و راهاندازی جریان اقتصادی کشور استفاده کرد.
بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ۱۳۸۵/۰۳/۲۹
نقدینگی فراوان در کشور برای عدهای ثروتهای بادآورده و برای عدهای استضعاف مالی میآورد
خاصیت دوران سازندگی در این است که پول، نقدینگی و انجام هزینههای فراوان در کشور افزایش پیدا میکند و در چنین دورانی اگر قوانین به دقت رعایت نشود، نو کیسه گانی در کشور به وجود خواهند آمد که به هیچ حدی از حدود در استمتاع مادی و بهره گیری از امکانات قانع نیستند و به ثروتهای باد آورده دست مییابند که در نتیجه آن، عدهای در استضعاف مالی و ستم اجتماعی قرار میگیرند و حقوق بسیاری نیز ضایع میشود.
دیدار مسئولان دستگاه قضائی با رهبر انقلاب ۱۳۷۶/۰۴/۰۷
چرا نقدینگی ( سرمایه مردم) از مسیر تولید منحرف میشود ؟
۱. سوداگری و فعالیتهای غیرمولد: بازارهای موازی: وجود بازارهای موازی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو که سودهای کوتاهمدت و بالایی را ارائه میدهند، نقدینگی را به سمت خود جذب میکنند. این بازارها اغلب با نوسانات شدید همراه هستند و میتوانند به جای تولید ثروت، باعث انتقال ثروت از یک گروه به گروه دیگر شوند. سفتهبازی: سفتهبازی در بازارهای مختلف (مانند بورس، ارز و غیره) نیز میتواند نقدینگی را از فعالیتهای مولد دور کند. سفتهبازان به دنبال کسب سود از تغییرات کوتاهمدت قیمتها هستند و اغلب توجهی به تولید و ارزشآفرینی ندارند
. ۲. ضعف نظام بانکی و مالی: تخصیص نامناسب اعتبارات: اگر نظام بانکی نتواند اعتبارات را به شکل بهینه به بخشهای مولد اقتصاد تخصیص دهد، نقدینگی ممکن است به سمت فعالیتهای غیرمولد یا کمبازده هدایت شود. این مشکل میتواند ناشی از فساد، عدم شفافیت، ضعف نظارت و یا عدم تخصص کافی در ارزیابی طرحهای اقتصادی باشد. نرخ بهره: نرخ بهره اسمی و واقعی بالا یا پایین و یا عدم تعادل بین نرخ بهره بانکی و نرخ بازده در بخش های تولیدی می تواند باعث خروج سرمایه از بخش تولیدی شود. خلق پول بیرویه: خلق پول بدون پشتوانه و بدون توجه به ظرفیتهای تولیدی اقتصاد میتواند باعث افزایش نقدینگی و تورم شود. در این شرایط، افراد و شرکتها به جای سرمایهگذاری در تولید، ترجیح میدهند داراییهای خود را به شکل ارز، طلا و یا سایر کالاهای بادوام نگهداری کنند تا از کاهش ارزش پول خود جلوگیری کنند
. ۳. سیاستهای اقتصادی دولت: قیمتگذاری دستوری: قیمتگذاری دستوری کالاها و خدمات میتواند باعث کاهش انگیزه تولیدکنندگان و کاهش عرضه شود. در این شرایط، نقدینگی به جای تولید، به سمت واسطهگری و سوداگری هدایت میشود. عدم ثبات اقتصادی: سیاستهای اقتصادی ناپایدار و غیرقابل پیشبینی باعث افزایش ریسک سرمایهگذاری در تولید میشود. در این شرایط، سرمایهگذاران ترجیح میدهند نقدینگی خود را در داراییهای امنتر نگهداری کنند. مالیات: مالیات بالا یا مالیاتستانی نامناسب از بخش تولید می تواند باعث خروج سرمایه از این بخش شود.
۴. عوامل ساختاری: ضعف زیرساختها: کمبود زیرساختهای لازم مانند جاده، برق، آب و غیره میتواند هزینه تولید را افزایش داده و جذابیت سرمایهگذاری در این بخش را کاهش دهد. قوانین و مقررات دستوپاگیر: قوانین و مقررات پیچیده و دستوپاگیر میتواند مانع از فعالیتهای تولیدی و سرمایهگذاری شود.
۵. انتظارات تورمی: ترس از کاهش ارزش پول: وقتی افراد انتظار دارند که ارزش پول به سرعت کاهش یابد، تمایل دارند نقدینگی خود را به داراییهای باثباتتر مانند ارز، طلا و یا مسکن تبدیل کنند. این امر باعث کاهش سرمایهگذاری در تولید و افزایش تقاضا برای داراییهای غیرمولد میشود. به طور خلاصه، انحراف نقدینگی از مسیر تولید ناشی از ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. برای جلوگیری از این مشکل، لازم است سیاستهای اقتصادی مناسبی اتخاذ شود که باعث افزایش جذابیت سرمایهگذاری در تولید، کاهش سوداگری و ایجاد ثبات اقتصادی شود.
عدم توجه به مضررات اقتصاد دلالی بر رشد اقتصادی کشور
اقتصاد دلالی، که مبتنی بر واسطهگری و کسب سود از تفاوت قیمتها بدون ایجاد ارزش افزوده است، اثرات مخربی بر رشد اقتصادی کشور دارد. در اینجا به برخی از مهمترین این اثرات اشاره میکنم:
1. کاهش سرمایهگذاری در تولید: جذب نقدینگی: اقتصاد دلالی با وعده سودهای سریع و آسان، نقدینگی را از بخشهای مولد اقتصاد مانند صنعت، کشاورزی و خدمات تولیدی جذب میکند. این امر باعث کاهش سرمایهگذاری در این بخشها و کند شدن رشد آنها میشود. افزایش ریسک تولید: سودآوری بالای دلالی، ریسک سرمایهگذاری در تولید را در مقایسه با فعالیتهای دلالی افزایش میدهد. سرمایهگذاران ترجیح میدهند به جای سرمایهگذاری در تولید با ریسک بالا، نقدینگی خود را در فعالیتهای دلالی با سودآوری مطمئنتر به کار گیرند
2. افزایش تورم: افزایش تقاضای کاذب: دلالی باعث افزایش تقاضای کاذب برای کالاها و خدمات میشود. دلالان با احتکار کالاها و ایجاد کمبود مصنوعی، قیمتها را افزایش میدهند و باعث ایجاد تورم میشوند. افزایش هزینه مصرفکننده: واسطهگریهای متعدد در اقتصاد دلالی باعث افزایش قیمت نهایی کالاها و خدمات برای مصرفکنندگان میشود. این امر قدرت خرید مردم را کاهش میدهد و باعث کاهش رفاه اقتصادی میشود.
3. کاهش بهرهوری: عدم ایجاد ارزش افزوده: اقتصاد دلالی هیچ ارزش افزودهای ایجاد نمیکند. دلالان صرفاً با خرید و فروش کالاها و خدمات، سود کسب میکنند بدون اینکه هیچ تغییری در آنها ایجاد کنند. این امر باعث کاهش بهرهوری کل اقتصاد میشود. کاهش نوآوری: سودآوری بالای دلالی، انگیزه برای نوآوری و بهبود فرآیندهای تولید را کاهش میدهد. شرکتها به جای سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، ترجیح میدهند نقدینگی خود را در فعالیتهای دلالی به کار گیرند.
4. توزیع ناعادلانه ثروت: انتقال ثروت به دلالان: اقتصاد دلالی باعث انتقال ثروت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به دلالان میشود. این امر باعث افزایش نابرابری درآمدی و ثروتی در جامعه میشود. ایجاد رانت: اقتصاد دلالی اغلب با رانت و فساد همراه است. دلالان با استفاده از روابط و نفوذ خود، به اطلاعات و منابع دسترسی پیدا میکنند و از این طریق سودهای کلان کسب میکنند.
5. کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP): کاهش تولید: اقتصاد دلالی با کاهش سرمایهگذاری در تولید و افزایش هزینههای تولید، باعث کاهش تولید کالاها و خدمات میشود. این امر باعث کاهش GDP و کند شدن رشد اقتصادی میشود. وابستگی به واردات: اقتصاد دلالی اغلب باعث افزایش وابستگی به واردات میشود. دلالان به جای حمایت از تولید داخلی، ترجیح میدهند کالاهای ارزانتر خارجی را وارد کنند و از این طریق سود کسب کنند.
6. تضعیف فرهنگ کار و تولید: ترویج سودهای آسان: اقتصاد دلالی با ترویج سودهای آسان و بدون زحمت، فرهنگ کار و تولید را تضعیف میکند. جوانان به جای تلاش برای ایجاد کسب و کارهای مولد، ترجیح میدهند به فعالیتهای دلالی روی آورند
7. . کاهش انگیزه برای تحصیل و تخصص: سودآوری بالای دلالی، انگیزه برای تحصیل و کسب تخصص را کاهش میدهد. افراد به جای سرمایهگذاری در آموزش و یادگیری مهارتهای جدید، ترجیح میدهند به فعالیتهای دلالی روی آورند.
بررسی وظائف مردم و دولت در این زمینه را به مقاله بعدی موکول میکنم . |