لزوم آرایش معنوی جوانان
شرحی بر حدیث ولایت حمیدرضا ترقی
کارهای خوبی در دانشگاههای ما از لحاظ گرایشهای دینی و ایمانی و اعتقادی و اخلاقی انجام میگیرد؛ لکن من روی مسئلهی تربیت اخلاقی بیش از اینها اهتمام دارم؛ دانشگاههای ما بایستی [بیشتر] اهمّیّت بدهند. ما باید نفوس جوانهای عزیزمان را صیقل بدهیم. مقام معظم رهبری امام خامنه ای 21/7/99
ایمان حقیقی نمی تواند از ملکات معنوی فارغ باشد. چه، سعادت آدمی به این موهبت الهی بستگی دارد. معنویت در آهنگی موزون و عافیت بخش به رشد و پرورش فضیلت های اخلاقی می پردازد تا انسان اسیر رذایل نشود و سرنوشتش به خیر و رستگاری منتهی گردد. به تجربه ثابت شده است هرگاه حیات فردی و اجتماعی بر مدار معنویت قرار گیرد اهلیت انسانی انسان بر خوی سرکش وی غلبه یافته و درنتیجه محیط زندگی کمتر آلوده به انواع فساد و ابتلائات و مشکلات خواهد شد. راه های طی شده بیانگر این واقعیت غیرقابل انکار است که بدون توجه کافی به معنویت نمی توان به صواب و صلاح دست یافت و حرص و غضب و خودخواهی آدمی را مهار کرد. بلکه تنها با اتکا به استقرار معنویت در وجود انسان است که می توان زندگی ها را از انحطاط نجات داده و بدان آهنگ رشد و تعالی بخشید.
مکتب اسلام در پرتو تعالیمی که کلیه شئون فردی و اجتماعی بشر را در برمی گیرد حیات دنیایی انسان را بر سه پایه قرار داده است. مجاهده فردی علیه نفس اماره، مجاهده علیه ستم و ستمکاران در راستای برقراری عدل و عدالت و مجاهده در راه کسب فضل و دانش و دوری از جهل. در نتیجه این مجاهدات زندگی انسان رنگ تقوی و پاکدامنی گرفته و فلسفه خلقت که به تصریح کلام وحی گام نهادن در مسیر توحید و عبودیت است محقق خواهد شد؛ «و ما خلقت الجن و الانس الالیعبدون.»
از مجموعه تعالیم اسلام به دست می آید که راز و رمز عبودیت به معنای توسل و توکل مستمر به مبدا فیاض الهی در این نکته نهفته است که انسان پیوسته به یاد بیاورد مخلوقی ناتوان بوده و به حکم قانون بقای نسل و بقای حیات تابع شهوات و اسیر مطامع مادی است مگر آنکه به اتکاء نیروی معنویت سعی و عمل را در مدار خیر و عافیت قرار داده و هوش و استعداد خود را در مسیر سعادت به کار بندد و تسلط بر ماده و نیروهای مادی را به نحوی به کار گیرد که ضمن بهره مندی از مواهب زندگی توام با رفاه به رکود و کاهلی و سستی عادت نکند.
ابزار صیقل نفس جوانان
دراصول تربیت اخلاقی اسلام ابزار های متعددی برای صیقل نفسانی انسانها پیش بینی شده که انجام آنها موجب صیقل روحی و رشد اخلاقی او میشود که به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
1- روزه
2- اعتکاف
3- قربانی کردن درعید قربان
4- نمازبویژه نماز شب
5- عزاداری اباعبدلله واشک ریختن
6- نیایش و دعا
7- جهاد درراه خدا وخدمات جهادی
8- کمک به فقرا و نیازمندان
9- ورزش باستانی
ما وجامعه و مسئولین بایست تا آنجایی که میتوانیم وسیلهی صیقل دادن نفوس این جوانان راباابزارهای فوق فراهم کنیم
آرایش معنوای جوانان و راهکارها
همهی نیروهای جوان کشور و بیش از همه نیروهای انقلابی -نیروهایی که خودشان را در خطّ انقلاب، در خطّ تدیّن و تقوا میدانند و قرار میدهند و همین جور هم هست- بایستی به این تقیّدات توجّه بکنند.مقام معظم رهبری 21/7/99
الف)- تقوا
ب)- اخلاص
ج)-شجاعت
د)-تواضع
ه)-پایبندی به عهد
و)-وفاداری نسبت به قولی که به نظام و اسلام و انقلاب داده اند
اینها آرایشهای معنوی است و جزو واجبترین آنها است. البتّه این چیزها مخصوص جوانهای نیروهای مسلّح نیست؛ همهی نیروهای جوان کشور و بیش از همه نیروهای انقلابی -نیروهایی که خودشان را در خطّ انقلاب، در خطّ تدیّن و تقوا میدانند و قرار میدهند و همین جور هم هست- بایستی به این تقیّدات توجّه بکنند. این جور نباشد که جوان ما اگر وارد یک مسئولیّتی شد، چشم به یک مقام بالایی بدوزد یا چشم به اندوختن مال دنیا داشته باشد. جوان، با اخلاص [کار کند]، مثل همان دوران دفاع مقدّس که واقعاً این جوری بود؛ کسانی که آمدند و خودشان را در این راه در معرض فداکاری قرار دادند، با اخلاص و با فداکاری بود که توانستند کار را پیش ببرند، بعد از آن هم در عرصههای مختلف همین جور بوده. این دویدن دنبال موفّقیّتهای دنیایی کار را لنگ میکند. اگر کسانی باشند که کار را انجام بدهند لکن هدفشان اهداف دنیایی و رسیدن به مال و مقام و موقعیّت دنیایی و مانند اینها باشد، این جوری کار پیش نمیرود؛ کار با مجاهدت و اخلاص پیش خواهد رفت. امام خامنه ای 21/7/99
تقوا ؛پرهیز از گناه و نافرمانی خداوند وخدارا درتمام مراحل زندگی ناظر بر اعمال خود دانستن واز عقاب او ترسیدن
اخلاص؛برای خدا کار کردن و توقع پاداش از بنده اش نداشتن
شجاعت؛ عبارت است از قوّت قلب در مصاف با دشمن و تحمل دشواریهای آن که از آن به دلیری و دلاوری نیز تعبیر میشود. عالمان علم اخلاق، شجاعت را به استقامت و اعتدال قوه غضبیه تعریف کرده و استقامت و اعتدال آن را به این دانستهاند که با سهولت تحت فرمان عقل درآید و از انحراف به دو سوی افراط؛ یعنی تهور و بی باکی و تفریط، یعنی ترس، مصون باشد.
تواضع؛ تواضع، عبارت است از شکسته نفسی که نگذارد آدمی خود را بالاتر ازدیگری ببیند و لازمه آن، رفتار و گفتاری است که دلالت بر احترام دیگران می کند.
پایبندی به عهد؛ پایبندی به عهد و پیمان یک اصل جهانی است و از امهات فضائل به شمار میرود.
تمام افراد بشر، از هر قاره و اقلیمی، به این اصل ریشه دارد عمق وفای به عهد عنایت خاصی دارند و عهدشکنی را خیانت و رعایت عهد و پیمان را فضیلت میشمارند.
وفای به عهد یکی از اصول و پایههای با اهمیت اخلاقی است که هم در قرآن مجید و هم در روایات و سخنان پیشوایان دین، بر آن تأکید شده است.این عهد دو بعد دارد عهد دربرابر خداوند و عهد دربرابر دیگر انسانهاو جامعه
وفاداری نسبت به قولی که به نظام و اسلام و انقلاب داده اند. حس مسئولیتپذیری درجوانان ،از عناصر و مولفه های تأثیرگذار و تعیین کننده در پیشرفت جامعه و کشور به شمار می رود. یک فرد مسئولیت پذیر به تبع نسبت به محیط پیرامونی خویش و وظایفی که عهده دار است بی تفاوت نخواهد بود و همین حساسیت از مولفه های لازم و اساسی در پیشرفت و توسعه به شمار می رود. البته مسئولیت پذیر ساختن جوانان و نوجوان بصورت آنی و در کوتاه مدت مُیَسَر نخواهد شد و یقینا تحقق آن،مستلزم آموزش ها و رعایت موازین تربیتی خاص به خود است که در گذر زمان و به تدریج حاصل خواهد شد.
جوانان قول داده اند که انقلاب را تا رسیدن به اهدافش تداوم دهند
جوانان قول داده اند که در گام دوم انقلاب شانه ی خودرا زیر بار مسئولیتهای اداره کشور بدهند
جوانان قول داده اند که از دستاوردهای انقلاب پاسداری کنند
جوانان قول داده اند که مثل نسل اول و دوم دربرابر مشکلات راه مقاومت و ایستادگی کنند
جوانان قول داده اند که راه شهیدان انقلاب را ادامه دهند .
جوانان قول داده اند که از دشمن نهراسند ودربرابر استکبار سر تسلیم فرود نیاورند
جوانان قول داده اند که رهبر را در طی فرایند انقلاب تنها نگذارند. |