| نعمت شگفتی ساز
شرحی برحدیث ولایت حمیدرضا ترقی
در میان نعمتهای بزرگ الهی که هیچ کس قادر بر شمارش آنها نیست، برخی برجستگیهای نمایانی دارند که اهل تأمل را به شگفتی میرساند، و از جمله‌ی جذابترین این نعمِ شگفتی‌ساز، نماز است. مقام معظم رهبری20/9/98
تعاریف رهبری از نماز
• نماز با ترکیب هماهنگ دل و زبان و حرکت، نابترین و کاملترین نمونه و وسیله‌ی ذکر است.
• نماز در حالات آمادگی روحی، به آدمی عروج و حال و حضور بیشتر می‌بخشد و در حالات غفلت و ناآمادگی، در گوش او زنگ آماده باش می‌نوازد و او را به آن وادی نورانی نزدیک می‌سازد.
• نماز یک شربت مقوّی و شفابخش است، باید آن را با دل و جان خود نوشید و از هر نقطه که در آن واقع شده‌ایم، یک گام یا یک میدان به بهشت رضوان نزدیک شد.
• در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، نماز، ما را در حرکتمان مصمّمتر و نیرومندتر می‌کرد،
• امروز که خطر غفلت و عیش‌بارگی و آرزوهای حقیر و تنگ‌نظرانه و عادتها و روزمرّگیها ما را تهدید میکند، نماز به ما مصونیّت می‌بخشد و بن‌بستهای پنداری را می‌شکند و راه ما را روشن و افق را درخشان می‌سازد.
• اگر در جامعه‌ی اسلامی نماز در جایگاه شایسته‌ی خود قرار گیرد، همه‌ی تلاش‌های سازنده‌ی مادی و معنوی، راه خود را به سمت و سوی آرمان‌ها می‌گشاید و جامعه را به نقطه‌ی مطلوب آرمانی اسلام میرساند
• نماز معبر اصلی برای سلوک انسان در راهی است که ادیان الهی در برابر آدمی نهاده‌اند تا بتواند از آن به هدف و غایت اصلی حیات یعنی رستگاری و خوشبختی دنیا و آخرت دست یابد.
• نماز اولین قدم سلوک الی الله است؛ ولی ظرفیت این عامل الهی به اندازه ایست که در اوج کمال بشری نیز می‌تواند بال پرواز انسان عرشی شود،
• نماز از آنجا که اولا سلامت و تعالی اخلاقی و معنوی به افراد جامعه می‌بخشد و ثانیا از آن رو که باشکل و محتوای ویژه خود نمازگزار را به انضباط می‌کشاند و از بی هودگی و ولنگاری نجات می‌دهد، به حق باید یکی از عوامل مهم انضباط و انتظام اجتماعی شناخته شود.
جایگاه نماز
در قرآن ۹۸ بار به نماز پرداخته شده است و چنان جایگاه ممتازی دارد که در بسیاری از آیات به عنوان مهمترین و اولین عمل فردی و اجتماعی مؤمنین در کنار ایمان ذکر شده است؛ از سوی دیگر نه تنها از اولین ناله‌های دوزخیان ترک نماز را بیان میکند، بلکه از نمازگزاران سهل انگار در نماز، در کنار تکذیب کنندگان دین یاد کرده است، هیچ عملی در قرآن همچون نماز مورد تأکید قرار نگرفته است، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،، وسیلۀ فلاح و رستگاری،، یاری کننده در مشکلات زندگی،، و از سفارشات مهم خدا به انبیا[، و دغدغه‌های پیامبران بزرگ الهی به ویژه در مورد خانواده‌شان است.
در گفتار و عملکرد پیامبر(ص) و امامان نیز نماز جایگاه رفیعی دارد. در دو کتاب وسایل الشیعه و مستدرک الوسائل بیش از ۱۱۶۰۰ حدیث در این موضوع نقل شده است.
در روایات، از نماز با تعابیر مختلفی یاد شده است از جمله:
• ستون دین
• معراج مؤمن
• نور مؤمن
• نشانه ایمان
• بهترین وسیله تقرب به خدا
• پرچم و نشانۀ اسلام
• کلید بهشت
• روشنایی چشم پیامبر(ص)
• بهترین اعمال
• اولین سؤال قیامت
• وسیلۀ شناخت شیعیان واقعی
• همنشین انسان در تاریکی قبر
• توشۀ آخرت
• وسیلۀ استجابت دعا
• وسیلۀ طهارت روح
• دژی در مقابل شیطان
• امام سایر اعمال
بانماز چه کاری میتوان کرد؟
با آن میتوانیم جان خود را پالایش کنیم، میتوانیم خود را از گناهان دور کنیم، میتوانیم ارتباطات بشری را در جامعه‌ی خود، برخوردار از معنویت کنیم و بدین وسیله، امن و سلامت روانی و رهائی از چالشهای ستیزگرانه، و بهجت و نشاط را نصیب آن سازیم. این هدیه به صورت فریضه و تکلیف درآمده است تا دست‌کم، جامعه از حداقل‌های آن محروم نماند، هدیه‌ئی با این وزن عظیم و متقابلاً با کمترین هزینه‌ی مالی و وقت حقیقتاً درخور سپاس پایان‌ناپذیر ما است. مقام معظم رهبری 20/9/98
1- پالایش جان
2- دورکردن گناهان از خود
3- حاکمیت معنویت برارتباطات بشری جامعه
4- ایجاد امنیت و سلامت روانی درجامعه
5- رهاسازی جامعه از چالشهای ستیزگرانه
6- تزریق نشاط و بهجت به جامعه
آثار نماز در جامعه:
• نماز وسیلۀ شستشوی از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است. همانطور که انسان لازم است دست و بدن خود را بشوید لازم است روح و جان خود را نیز از آلودگیهای غفلت که خواسته یا ناخواسته بر قلب عارض می‌شود پاک گرداند
• نماز سدی در برابر گناهان آینده است، چرا که روح ایمان را در انسان تقویت میکند. در احادیث متعدد، افراد گناهکاری مثال زده شده‌اند که هم اهل معصیت بودند و هم اهل نماز، پیشوایان معصوم نماز آنها را مایۀ اصلاح و توبۀ آنها در آینده معرفی کردند
• نماز، غفلت زداست، بزرگترین مانع بندگی، فراموشی هدف آفرینش و زندگی دنیاست، نماز که در فواصل مختلف، و در هر شبانه روز چندین بار انجام می‌شود، به انسان هشدار می‌دهد و موقعیت او را در جهان به او گوشزد میکند.
• نماز، خودبینی و کبر را درهم می‌شکند
• نماز با توجه به شرائط و واجباتی که باید در آن رعایت گردد، دعوت به پاکسازی زندگی میکند: مکان نمازگزار، لباس نمازگزار، فرشی که بر آن نماز می‌خواند، آبی که با آن وضو می‌گیرد باید از هر گونه غصب و تجاوز به حقوق دیگران پاک باشد.
• نماز روح انضباط را در انسان تقویت میکند، چرا که دقیقاً باید در اوقات معینی انجام گیرد. رعایت آداب و احکام نیت، قیام، رکوع، سجده و مانند آن، پذیرش انضباط را در برنامه‌های زندگی آسان‌تر می‌سازد.
• نماز بازدارندۀ از حرص و آز و کم طاقتی است. خداوند می‌فرماید: انسان، حریص و کم طاقت آفریده شده است؛ هنگامی که بدی به او می‌رسد بی‌تابی میکند و هنگامی که خوبی به او می‌رسد مانع از دیگران می‌شود، مگر نمازگزاران، آنان که نماز‌ها را پیوسته انجام می‌دهند
• استقامت در مشکلات زندگی. خداوند در دوجای قرآن می‌فرماید در مشکلات و گرفتاریها از نماز و صبر یاری بگیرید. با آرامش و اطمینان روحی که از ایمان و نماز حاصل می‌شود، انسان می‌تواند مشکلات را پشت سر بگذارد.[
بنابر این اگر نماز ما چنین دستاوردهایی را نداشت یقینا در فهم و درک درست نماز ویا ترتیبات وظرافتهای این واجب الهی دچار نقص وخطایی شده ایم ؛
• اگر نماز میخوانیم ولی جان وروحمان پالایش نمی شود
• اگر نماز میخوانیم ولی از گناه دور نمی شویم.
• اگر نماز میخوانیم ولی برروابط اجتماعی مان معنویت و اخلاق حاکم نیست
• اگر نماز میخوانیم ولی سلامت و امنیت روانی 20 درصد جامعه پایین است
• اگر نماز میخوانیم ولی پرخاشگری وروحیه ی ستیزه جویی وعدم سلم وصلح با دیگران درمیانمان زیاد است
• اگر نماز میخوانیم ولی بجای بهجت و نشاط دجار افسردگی هستیم
باید در کیفیت و انجام درست این فریضه مان مشکلی وجود داشته باشد والا در :
جامعه ایکه روزی 5بار افراد آن به یک مرکز (کعبه) متوجه و یک خدارا عبادت و پرستش میکنند
جامعه ایکه روزی حداقل 10بارحرکت در صراط مستقیم را از خدا مطالبه میکنند
جامعه ایکه روزی حداقل 10باراز فقط از خدا کمک میخواهند وازدیگران هیچ.
جامعه ایکه روزی حداقل 10 بار از راه گمراهان تبری می جوید
جامعه ایکه روزی حداقل 10 بار راه نعمت دهندگان الهی را جستجو و دنبال میکند
درچنین جامعه ای نباید تفرقه و تشتت وانحراف از صراط مستقیم الهی و جود داشته باشد
در چنین جامعه ای وحدت فرماندهی و توکل به خدا و عدم تکیه به غیر خدا موج میزند
درچنین جامعه ای مردم از راه گمراهان ورفتار و کردار آنها متنفر و بیزارند.
درچنین جامعه ای نظم انضباط اجتماعی بایید موج بزند نه بی نظمی و قانون گریزی!
درچنین جامعه ای مردم دنبال الگو گیری از انسانهایی هستند که خداوند به آنها نعمتهای گوناگون داده است.
" وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِكَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَـئِكَ رَفِیقًا "(و كسانى كه از خدا و فرستادهاش اطاعت نمایند آنان (در دنیا و آخرت) همراه كسانى هستند كه خدا بر آنها نعمت بخشیده از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و گواهان اعمال و شایستگان، و آنها نیكو رفیقانى هستند.)(69 نساء) |